W kolejnym artykule - przyczynku do etymologii naszego nazwiska
prezentujemy wypisy źródłowe nazw osobowych pokrewnych
formom
Neczko/Netko.
Wypisy z akt sądowych
Przedstawiamy na początku wypisy z „Najdawniejszych
zapisków sądów grodzkich przemyskich i lwowskich,
1469, Termini castrensis premisliensis”:
I. Acta sunt hec feria secunda in crastino Circumcisionis Domini anno Dom. millesimoi quadringentesimo sexagesimo nono (2. Stycznia 1469 r.). Pod wpisem 7. księgi czytamy: Iudicium decrevit hominem Onaczko non reclinatum de Conywsky a dom. Stadniczsky ad nobil. Johannem Fridro de Pleschowicze ad suam tabernam in Bykov jfi nuod ipse ; idniczsky debet ipsum hominem Onaczkonem demittere die tercia, qui sua bona hom icere [potettj ad duas sept. Si ipsum hominem non dimitteret, decem marcas succumbet sibi Fridro solvere in duabus sept. L.
XLIV.
Acta sunt hec feria sexta post f. b. Petri nundittm remisliensium,
octava die post ingresL sum felicem dom. Capitanei in Premisliam anno
Dom. millesimo CCCCLX nono. (30. Czerwca 1469 r.). Pod wpisem 89.
księgi znajduje się zapis: Terminum
inter nobil. Josszip de
Copistno actorem et Onaczko
de ibidem ad duas sept. Inscripserunt.
L.
Acta sunt hec feria sexta in vigilia Dioislonis Aplor. anno Dom.
MCCCCLX nono (14. Lipca 1469 r.), zawierają wpis sądowy następującej
treści pod nr. 106: Nobil.
Josszip de Capisthno actor
terminum attemptavit primum super nobil. Onaczkonem de Copistno
iuxta IIII citationes. Nunccius Iacobus familiaris domini Iohannis
Ribothiczsky reposuit terminos jak wyżej.
LVII.
Acta sunt hec feria secunda antę f. b. Petri ad tincula anno Dom.
MCCCCLK nono. (31. Lipca 1469 r.) presentihus, pod wpisem nr 133.
przedstawiają treść: Nobil.
Iosszyp de Copisthno
actor in secundo termino nobil. Onaczkonem
de Copisthno
iuxta quatuor citaciones condempnavit in non paricione. ludicium
memoriale recepit et decrete sunt sibi citaciones et ministerialis ad
concitandum.
LXIV. Acta sunł hec feria secunda post.
ocfatas Assutnptionis b. Marie virg. anno Dom. milles. CCCCLZ nono
ińdelicet post f. b. Bartholomei Apli. (28. Sierpnia 1469 r.) pod nr
151 księgi: Nobil.
Iossip. de Cophisthno
actor iuxta quatuor citaciones terminum attemptavit tercium
peremptorium super nobil. Onaczkonom
ibidem de Copisthno. Nuncius Dombrowsky ab Onaczkone vera
infirmitate reposuit ad duas sept.
CXXIV.
Acta siint hec feria sectinda prox. in vigilia aut anie f. s. Stanislai
in Mayo anno Bom. milles. CCCCLXX' (6. Maja 1470 r.) presentibus gsis.
et nohil. Petro et Stanislao de Eokifhnicza Dersznyhones, Michaele de
Polanowicse, Georgio de Byskupicze. Wpis nr 365: Nobil. Iosszip de Copisthno
actor terminum attemptavit super nobil. Onaczkonem ibidem de Copisthno,
qui te concitat pro quadraginta marcis, pro quibus te condempnavit
iudiciahter iuxta quatuor citaciones et decretas iudicialiter ipsas
KL** marc. et post quamlibet cilacionem per tres marcas pene te
condempnavit. Item te concitat, prout te condempnavit in contumacia
iuxta quatuor citaciones ad solvendum ipsas XL* marc. cum penis post
quamiibet citacionem et eciam contumacie penas solvere aut fideiubere.
Datura Premislie feria sexta ipso die b. Sigismundi anno etc. LXX''
(21. Maja 1470 r.) Iudicium lucra et prelucra cum penis decrevit et
ministerialis est additus ad primam pignoracionem.
Pod nr. 366 wpis: Nobil.
Onaczko de Copisthno
luit penam trium marcam procuratori nobilis Iosszip ibidem de Copisthno
et alias penas iuxta citaciones, simul marcas XVI et pro istis duabus
marcis debet prevenire aut satisfacere ad duas sept. Et in XVI marc.
sibi Marcissio ipse Onaczko
debet intromissionem in duos kmethones Nicolaum et Maseh in Copisthno
per Iohannem Possoka ministerialem.
CXXX.
Acta sunt hec in Premislia feria secunda Rogacionum anno Dom. milles.
CCCCLKK (28. Maja 1470 r.) presentibus gsis. et nohil. Petro de
Grochowcse Gfro. Premisl. lohanne et Fredrico fratrihiis de
Cttszenicge, Nicolao de Clocoioicze, Allexandro de Orsechowicze,
Michaele de Cholowicse et allis. Wpis nr 390: Nobil.
Pacossius heres de Gzelathicze veadidit mfo. Dobeslao de Zyrawicza
Cstllo. Premisl. partem seu portionem donacionis sue olim palris sui
gsi. Nicolai Czelathiciisky de Czelathieze | pro ducentis marc. et
triginta Tidelicet donacionem, quam habet hic inscriptam in l' libro
terr. Premisl. iuxta hanc formam: Gsus. Nicolaus Czelathiczsky de
Czelathicze recognovit, quia inscripsit curiam suam in Czelathicze
hereditarie nobili Pacossio filio suo, et hoc excipiendo donat super
omnem divisionem fratrum suorum videlicet mfi. Nicolai et iohannis,
prefatum Pacossium et suos successores. Eciam prata spectancia ab
antiquo ad prefatam curiam incipiendo a fine Gay supra usque ad
piscinam et eciam eandem piscinam, que iacet cum eisdem pratis inter
Rokithnicza et Czelathicze et eciam prata in summitate piscine alias
powyrzchsfaw et piscinam totam ex integro dedit, que piscina iacet sub
curia. Et hoc Nicolaus hanc donacionem fecit Pacossio inlentis
serviciis ipsius Pacossii et favoribus, quibus patrem suum perseeutus
est et bella intereedebat. Ideo hanc vendicionem Pacossius fassus
perpetue et peccuniarum recepcionem ex integro ab ipso mfo.
Dobeslao Castllo. PremLsl. Presentibus gsis. et nobil. Raphaele de
Ribothicze, Paulo Burzinsky de Zakrzow, Casper Mathphey de Schedliska, Onaczkone et Iosszip de
Copistno, lohanne Dambrowsky.
Wpis nr 392: Nobil.
Onaczko de Copisthno
recognovit, quia prout habuit controversias cum nobili Iosszip de ibidem
pro quibuscunque causis, illas inter se mortificaverunt et Onaczko non debet
auliis modis ipsum Iosszip
inquietare sub vadio quinquaginta marc. Item Onaczko sibi Iosszip,
si quos agros perarravit econtra ex decreto nobil. Iohannis de
Ribothicze cum aliis dominis et bonis homiuibus eonspeccione restituere
debet sub ipso vadio quinquaginta marc.
CCIII. Acta
sunt hec feria tercia prox. post dominie. ludica anno Dom. milles.
CCCCLXX''' primo (2. Kwietnia 1471 r.) presentibus nobil. yicolao de
Hermanowicze, lohanne de Pyoruszicze Hadwansky et aliis. Wpis nr
572: Iohannes
Possoka ministr.
dom. Hurkonem de Pyanthnicza, nobil. Czolhansky de Pukynnicza, nobil.
Iwaskonem de Huherskye et cum fratre ipsius Iuchnone, Clementem de
Dabrowlani, Onaczkonem
Placzyniczsky
pro fertonibus non solutis, molendinatorem de Felstin pro non solucione
regalis exaccionis in XlIII marc. pene condempnavit. (z. p.).
CCCIII. Acta sunt hecferia secunda anief. h. Marie Magdalenę anno Dom.
M''CCCCLXXIP. (20. Lipca 1472 r.). Wpis nr 819: Labor. Iacz kmetho de Gwoszdzecz
libertate nobil.
Onaczkonem de Copisthno in contumacia primi termini
condempnavit.
CCCV.
Acta sunt hec feria secunda post f. s. Petri ad Sincula anno Dom.
milles. 9' CCCCLXXII (3. Sierpnia 1472 r.) presentibus gsis. et nobil.
lacobo de Pyskrzin, Dobeslao de Szwlislawicze, lohanne Fridro de
Pleschowicze, lohanne de Bokithicse, Nicolao de Lipniky. Wpis nr
828: Labor.
Iacz kmetho de libertate Gwoszdecz nobil. Onaczkonem de Copisthno
in contumacia secundi termini condempnavit.
CCCL.
Ada sunt hec feria secunda antę s. Appolonie virg anno Bom.
M''CCCCLXX'' l tercio (8. Lutego 1473 r.) presentibus. Wpis nr
910: Iohannes
Possoka minister,
ad relationem Andree minister. Drohobiez. recognovit, quia terminum
dedit ad diem hodiernum labor. agricolis et suburbanis de Drohobiez
quem terrninum mfs. Iacobus de Conyeczpole Capts. Premisl. attemptavit
pro non solutione census et proyentum et ipsi non paruerunt. Ideo
quemlibet eorum in tribus marc. iudicio et sibi in totidem ondempnarit.
Quorum nomina: Colodzey, Pasch, Myerzanczka, Georgium Miczkowicz,
Georgium I. Adamkowicz, Sindlar sutorem, Galyk Lorencz, Yethnych,
Breczel, Mathiam Luzy, Drohobisch, Grzywa, Slamb, Vlan, Tysko, Nyasch,
Zarampina, Chrinyeez, Lanyecz filium, Rochowicz, Marusza, Demian, Fed,
Zalonka, Iwanko, Strobothka, Michno, 0lexa Culyk, Yanyek, Onaczko,
Belko, Mlozenka, Szawka, Petrus Szestrzenycz, Clemens Myarka,
Krakowska, Lucas consul, Simon, Lyszey. Felix antiqus, Felstinsky,
Cindor, Iwasko, Georgius Naroszni. (s. p.)
DLIX.
Acta sunt hec feria secunda prox. post f. i. Thome Apli. anno Dom.
milles. CCCCLXXVIL (22. Grudnia 1477 r.). Wpis nr 1397: Laboriosi
Szenko Konyeczko, Vanko, Johannes Sczepankowicz, lacobus Yeriha,
Isthay, Prócz, Mathias, Halko, Slephanus Nyeczuga, Petrus
Bogdalek, Onaczko, Darophey [?],
Iwan j Brilinsky, Anna Halaschowa vidua, Alberlus Paskowicz, Iwan
Horeczy, Iacubik, Iohannes Sczepankowicz suburbani Premisl. post Schan,
horum decem et novein ąuilibet seorsum iuxta suam citacionem terminum
attemptavit primum super nobil. Petrum heredem de Yapowcze. Nunccius a
Petro Yapowsky nobilis Iohannes Lopaczsky terminum adversus ąuemlibet
horum decem et novem simplici infirmitate reposuit; in duabus sept.
CLXVIII. Acta sunt hec fena sexta antę domin. Letare anno Dom. 1478.
(27. Lutego 1478 r.). Wpis nr 1428: Termini
hodierni laboriosor. Senkonis Conyeczko, Yankonis, Iohannis
Scepankowicz, Iacobi Yaricha, Issay Proch, Mathie, Halkonis, Stephani
Nyeczvya, Petri Bogdalek, Onaczkonis,
Darochwey [?],
Iwan Briliniczszky, Anne Halassowa, Alberti Paskowicz, Iwan Horeczy,
Iacubik, Iohannis Scepankowicz actorum ab una suburbanorum Premisl. et
nobilis Petri heredis de Wapowcze rei iuxta singulorum citaciones per
dom. ludicem sunt positi in una septimana post ingresśum prox. mfi.
lacobi de Conyeczpole Succamerar. et Captei. Premisl. hic in Premisliam.
DLXXVI.
Acta sunt hec feria secunda prox. post dominicam Conductus Pasce anno
Dom. milles. ąiiadringent. septuagesimo odmo (30. Marca 1478 r.)
presentibus gsis. et nobil. Petro de Grochowcze Gfro. Premisl. Wpis nr
1451: Termini
ąuos hodie habere
debuerunt videlicet mfs. lacobus de Conieczpole Succam. et Capts.
Premisl. actor cum preclaro Iaczkone duce Nieszwiecensi herede
Przedzielnicza, laboriosique Senyo Conieczko, Yanyko lohannes
Sczepankowicz, Iacobus Yeriha, Issay, Prócz, Mathias; Halko,
Stephanus, Nieczuya, Petrus Bogdalek, Onaczko, Darochwei [?],
Iuan Brilinszki, Anna I. Halassowa vidua, Albertus Paskowicz, Iwan
Horeczi, Iacubik, Iohannes Sczepankowicz suburbani Premisl. post San
eciam actores cum nobili Petro herede de Wapowcze per dom. ludicem sunt
dati in una septimana post regressum et in Premisliam ingressum ipsius
mfi. lacobi Succamer. et Captei. Premisl.
DLXXX. Acta sunt hec sahhatho ante s. Tiburcii 1478. (U. Kwietnia 1478
r.). Wpis nr 1462: Termini
laboriosor. Senkonis Konyeczko, Yanykonis, lohannis Scepankowicz,
lacobi, Yerycha, Issay, Prócz, Mathie, Halkonis, Stephani
Nieczvya, Petri Bogdalek, Onaczkonis
Darochwei [?],
Iwan Brilinszky, Annę Halassowa, Alberti Passkowicz, Iwan Horeczy,
Iacubik, Iohannis Sthepankowicz suburbanorum Premisl. actorum ab una et
nobilis Petri heredis de Vapowcze rei per dom. Caplm. mfum. lacobum de
Conieczpole Succam. et Captm. Premisl. sunt positi in una septimana
post suum in Premisliam regressum et ingressum de convencione
Pyotrkowiensi affutura.
DCIII. Ada siint hec fena
sccunda in crasłino 0.0. S.S. anno Domini 1478. (27. Listopada 1478 r.)
presentibus gsis. et nobil. Pdro de Vapou:czc, lohannc Mathphey, lacoho
Czayka, Stanislao Copusthka ludice., Nicolao de Lypniky et Cholowsky.
Wpis nr 1528: Termini
labor.
Senkonis Konyeczko, Yanconis, lohannis Scepankowycz, lacobi Yeryha,
Iszay Prócz, Mathie Halkonis, Stephani Nyeczuya, Peth
Bogdalek, Honaczkonis
Daroffiey [?],
Iwan Brylynsky, Annę Halaszowa, Alberti Paszkowycz, Iwan Horeczy,
Iacobi, Iohannis Sczepankowycz suburbanorum Premisl. actoruna et
nobilis Petri heredis de Wapowcze reo sunt dati ad duas septim.
DCXI.
Acta sunt hec in castro Premisl feria tercia in crastino f. b. Andree
Apli. anno Dom. M'CCCC' LXXriIL (1. Grudnia 1478 r.). Wpis nr
1576: Labor. Onaczko
suburbanus Premisl. post Sn actor terminum allentavit peremtorium super
nobil. Petrum heredem de Wapowcze, qui non comparuit. Ideo Onaczko
ipsum condemnavit pro toto videlicet pro eo, quia tu sibi in merica
super agris ipsorum suburbanorum recepisti yiolenter duas secures, quas
non dedisti neąue presentasti ad forestam regiam iuxta statutum et
laudum terrestre in talibus in regno diutius servatum, sed ipsas pro
tua utilitate tibi usurpasti, ita bonas secures sicut duodecim grosi et
ipsum in totidem damnificasti, nullo iure ipsum pro eisdem securibus
conrincendo. Et nos ex officio tenute nostri capitaneatus stamus pro
pena nostra iuxta ipsum Onaczkonem
suburbanum et hominem nostrum. Super qua condemnacione ipse Onaczko memoriale
posuit. Ministerialis additus ad concitandum.
MLXXXVII.
Acta Premislie feria sexta prox. antę f.s. lohannis B. anno Domi.
millesimo quadringent. nonagesimo octavo (22. Czerwca 1498 r.)
presentibus ibidem gsis. doms. Iohannne Fredro de Pleschovicze,
Stanislao Barsi de Blozow, Michaele Clophas de Mlodovicse, Felice de
Grochów, Theophilo de Grochów, Iohanne Hryczko et
aliis
fidedignis. Wpis nr 3010: Lucas
minister, terr. prout fuit additus de iure nobili Iohanni Fredro ad
faciandum equiream recognovit, quia faciavit undecem equas circa nobil.
N. Michalowsky et terminum facialem pro die hodierna cum equirea
assignavit. Et circa Onaczko
Husscze equam duodecimam arestavit, cui etiam terminum pro
die hodierna assignavit.
MCCLXXVIII.
Ada sunt hec feria secunda antę f. s. loannis B. prox. anno Dom.
milles. ąuingent. primo (21. Czerwca 1501 r.) presentihus ibidem mfo.
et gsis. ac nobil. doms. Stanislao de Chodecz Castlo. et Capto. Leopol.
etc. gli., Raphaele de Szyenyawa, Petro de Zwarthow Trib. Halic.,
Ioanne Yysoczky Yicecpto. Leopol., loanne Dąbrowszcy, lacobo lachnowycz
Yicecpto. Camenec, Iohanne Rotholth et aliis guampluribus fidededignis
circa premissa testibus. Wpis nr 3822: Nobil.
Anna Malczyczka tutoriam alias opyecif, quam habuit puerorum suorum
Michaelis et Yasilii, filioium vero- olim nobil. Iwaszko Malczyczky
annis discrecionis carencium, resignavil nobili Ioanni Borathynszky
tanquam propinquiori puerorum prefatorum hoc est medietatem ville
Malczicze et Zaluze et cum medietate piscine magne ibidem et medietate
omnium kraetonum, censuum, peccorum, quorum peccorum Borathynszky
recepit pro parte puerorum prefatorum quinque peccora cornuta et decem
scrophas et sex alveos apura. Et metam Inter se habere debent penes Onaczko
et Mykytha kmethones ibidem in Malczycze. Quam tutoriam Borathynszky
debet tenere sicut verus patruus puerorum usąue ad annos discrecionis.
Dla nazwy miejscowej Natkowicze
znajdują się wzmianki we wpisach:
IX. Acta sunt hec feria VI. ipso die. Blasii Epi. anno etc. LX. nono.
(3. Lutego 1469 r.). Wpis nr 24: Johannes Possoka minist. nobil.
Hleb tenutarium in Moraucze, item Zaklika deo I. Ynyehowicze, Budkonem de Nathkowicze
tenutarium, rvdum. Nicolaum Epm. Premisl. de Dunkocze, nobil. Hindrzich
Fridro de Gnoynicza, Jacobum Byereczsky Miclasium tenutarium de Socola,
Nicolaum Stadniczsky de Radinicze et de aliis bonis seorsum in Xini
marc. pene regalis condemnavit pro stacione non extradenda. (3. p)
XXXII. Acta sunt hec feria sexta die s. Oothardi 1469 (5. Maja 1469
r.). Wpis nr 71: Mathias
minist. Premisl. nobil. N. Budkowicz
de Nathkowicze
et Malkowicze pro stacione non extradita et denegacione intromissionis
de qualibet seorsum in Xliii marc. pene regalis condempnavit. (s. p.)
CXXXVII.
Acta sunt hec feria secunda iw octava Yisifacionis b. Marie virginis
anno Dom. WCCCCLZZ" (9. Lipca 1470 r.). Wpis nr 414: Andreas
minister. Drohobicz. pro non contribucione stacione regalis et
repercussione pignorum nobil. Allexandrum de Hubiczszolo, nobil.
Ichnat, Iwaskonem et lurgy de Tuslanowicze et Modricz pro repercussione
pignorum, nobil. Andream de Stanizlia pro stacione et penis j, in Xliii
marc. pene regal. condempnavit. | (z. p.) Presentibus gsis. et nobil.
Sigmundo Płaczek de 1. Czansthkowicze, lohanne de Czelathicze, Cunrado
de Cusszenicze, lohanne de ibidem, Nicolao
Golambek de Nathkowicze, Nicolao de Clanczany et aliis
multis die eodem presentibus.”
CCXCIX.
Acta sunt hec feria secunda ipso die S. Margarethe virg. anno Dom.
milles. CCCCLXXII. (13. Lipca 1472 r.). Wpis nr 810: Iohannes Possoka minister,
nobil. Budkonem de
Nathkowicze,
nobil. Zaklicam de Ynychowicze, Hleb de Scharny. Andream Fridro de
Lubinye, lacobum Byereczsky de Vbynow pro non duccione roborum ad
castrum et non instauracione parkany ac repercussione pignorum in Xliii
marc. pene regalis condempnavit. (z. p.)
DXLVI. Acta
sunt hec feria tercia die s. Dominici confessoris anno Domini
millesimo. CCCCLXX septimo. (5. Sierpnia 1477. r.) presentibus gsis. et
nobilibus lohanne de Darowicee, Iohanne de Ostrów, Iohanne
filio
domini Sewanthopelk, Byedreich de Orzek, Stogneo de Hermunowicze,
Rampsio de Cormanicze, Iacobo de Cupyathicze. Wpis nr 1374: Gsus.
Adam de Orzek Senator Premisl. recognorit, quia post gsam. Zophiam
consortem suam tulit racione dotis alias posssaghw ducentas marc. et
exadverso sue consorti Zophie, alias ducentas raarcas racione dotis et
dotalicii alias posszaghw y wana et de quinquaginta marc. dono donatas,
hec orania insimul hoc est quadringentas marc. et quinquaginta reformat
super medietate omnium bonorum suorum Nathkowicze,
Dunkowicze, Malkowicze et super tota curia in Orzek et super medietate
curie in Nathkowicze
et super medietate omnium bonorum aiiorum, que in posterum habuerit. Si
ipsum Adam ex hac luce ( prius migrari contigerit, ipsa Zophia super-
1045 stite. extunc ipsa bona hoc est medietatem omnium in Nathkowicze,
Malkowicze, Dunkowicze cumj' tota curia in Orzek et cum medietate curie
in Nathkowicze
et cum toto labore kmethonum de Dunkowicze ad curiam in Orzek tamdiu,
quamdiu in sede viduali sederit, tenebit, nichil penitus proximioribus
Ade neque alicui alteri reseryando. Si autem ipsam Zophiam ad secundas
nupcias convolare contigerit, extunc solutis sibi Zophie quadringentis
et quinquaginta marc. per proximiores Ade, prefata bona ad ipsos
reverti debent. Memoriale.
CLXVIII. Acta sunt hec fena sexta antę domin. Letare anno Dom. 1478.
(27. Lutego 1478 r.). Wpis nr 1432: Termini alii gsorum. et nobilium
Ade de Orzek Senatoris Premisl. cum nobili Buthkone de Nathkowicze
parte adyersa per dom. ludicem sunt positi in una septimana post
proximum domi. Captei. ingressum in Premisliam.
DLXXX. Acta sunt hec sahhatho ante s. Tiburcii 1478. (11. Kwietnia 1478
r.). Wpis nr 1463: Nicolaus
minister. Premisl. recognovit, quia nobili Budek de Nathkowicze
terminum tacialem, qui devenit ad hodiernum diem dedit ad instanciam
gsi. Adam de Orzyek Venatoris Premisl. pro homine ipsius Ade nomine
violenter in Nathkowicze
villa
repercusso, quem hominem ipse Adam in certa summa pecuniarum tenet. Et
procurotor Senatoris proposuit iuxta i ipsam recognicionem
ministerialis ipsum Budek
pro ipso homine repercusso valoris decem marcar. Et Budyk
peciit hanc causam sibi dari ad ius terr. articulum terrestrem
allegando. Ideo causa recepta est ad interrogandum; terminus una
septim. post ingressum in Premisliam mfi. lacobi de Conieczpole Succam.
et Capti, Premisl. de convencione affutura Pyotrkow. gli.
DCCXLVIII. Acta sunt hec
infra octavas Nativit. virg. Marie anno quo supra (? Września 1484 r.).
Wpis nr 1962: Nobil.
Miroslaus Golambek de
Natkowycze
intromissionem dedit per minister. Nicolaum mfo. Nicolao de Zmygrod
Cstlo. Premisl. in suis lucris et prelucris in tres kmethones in Nathkowycze,
quorum quilibet marcam anni census singulis annis solvit; in defectu,
quod absit, de aliis kmethonibus integram solucionem annualem ipse Miroslaus suplere
debet. Quorum kmethonum nomina: Iacow et alter Iacow et tercius Dymyth.
MXXXIX.
Acta Premislie feria seeunda prox. antę /. s. Hedvigis anno Borni,
milles. 106 quadringent. nonagesimo sexto (10. Października
1496
r.) presentibus gsis. et nobilib. Stanislao Ranjdochoynscy, Raphaele
Crzyvyeczky. Derslao Crsyuyecsicy, Michaele Cholowsky, Stanislao
Cormanyczky, Theophilo Grochowsky et aliis ąuamphiribus fidedignis.
Wpis nr 2898: Terminum
hodiernum inter nobil. Iohannem Fredro de Pleschoyycze et nobil. Stanisluum Budek de Natkovycze iudicium
suspendit ad duas septim. pro eo, quia presenciam domi. Palti. non
potuit adyre. [1]
Wpis nr 89, 106, 133, 151, 365, 366,
390, 819, 828, 910 odnoszą się do tego samego Onaczki z Kopystna (de Copistno)
z których pochodzi późniejsza rodzina
Kopysteńskich.
Onaczko w tych wpisach funkcjonuje jako imię szlachcica z Kopystna.
Możliwe że wpis nr 572 też odnosi się do tegoż Onaczki (Onaczko
Placzyniczski). Więcej o tej rodzinie we wcześniejszych
wypisach.
Wpisy 910, 1397, 1428, 1451, 1462, 1528, 1576 odnoszą się do kmieci o
tym imieniu z przedmieścia i okolic Przemyśla.
Wpisy 7, 3010, 3822 odnoszą się do
innych kmieci (hominem
Onaczko,
Onaczko
Husscze i Onaczko
kmieć z Malczyc).
W indeksie osobowym wydania zapisków ksiąg grodzkich są
wymienione następujące osoby związane z Kopystnem:
- Onaczko
de Kopisthno, str. 8, 9, 11, 13, 32, 34, 80, 81
- Iosiph
de Copisthno, str. ?
- Phyedka
de Kopisthno, str. 321
- Kopysczyensky
Levko, str. 363-365, 368
- Kopytszky
Kusma, str. 392
Inni:
- Placzynyczsky
Onaczko, str. 53
- Onaczko/Honaczko
kmiecie spod Przemyśla, str. 88, 143, 146, 148-149, 159, 165
- Onaczko
Husscze, str. 353
- Onaczko
kmieć z Malczyc, str. 466
Wieś Natkowicze,
str. 37, 79, 139, 146, 149, 215, 335.
Źródła
i przypisy:
[1] Seria Akta
grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z
Archiwum
tak zwanego Bernardyskiego we Lwowie w skutek fundacyi Alexandra hr.
Stadnickiego, wydane staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego.
Wypisy z literatury onomastycznej
Imię Naczko
(por. imiona Naczek,
Nasław,
Naczęsław)
w dawnej Polsce było łacińskim odpowiednikiem imienia Naczęsław.
Przykładowe zapisy imienia: Naczeslai de Gloszcovicze - 1396
oraz Naczco
Preczslai de Gloscowicze canonicus Gneznensis - 1390 [1],
potwierdzają ten fakt na gruncie polskim. Imię to w formie Naczek
wzmiankowane jest w roku:
1397 – Naczek de
Mroczkouicze (Rwlkp II 54),
1399 – Coram
... Naczek burgrabio (Łęcz I 4642),
1414 – Naczek de
Rzeckthi (Kal 481),
1471 – Naczek, paweza ze rzebrem
(!) (Gp s. 210),
1497 – Catharinae
Bobrowska, relictae (gen.) olim Naczek
(Matr II 784) itd.
W formie zaś Naczko
w roku:
1370 – Naczco schinkers
(Chm s. 17),
1386 – Naczko
Rosdzieski (Łęcz I 54),
1389 – Nacok (! pro Nacko)
de Roszdicze (Łęcz I 1458),
1390 – Naczco
Preczslai de Gloscowicze, canonicus Gneznensis (MVat
VIII/1 135),
1399 – Test(is)
... Naczco de Mroczcowicze (Lek II 1329),
1410 – Naczko
de Potrowo (RWklp II 302),
1421 – Naczko de
Glosky (RWklp II 969),
1488 – Hominis Naczko
(AGZ XV 1992),
1382 – Naczko, supprior ...
frater(-) conventus Rathiboriensis (CdSil II 73) [2].
Inne formy gramatyczne imion:
1385 – Forma dopełniacza lp. Naczka:
Domina Hoszanca, uxor Naczca de Vissoca
(Łęcz I 14),
1395 – Forma biernika lp. Naczka:
Jaco to swaczimi jaco
Przedbor ne røczil Przeczslawowi za Naczka, iszbi mv ne
czinil szkodi w Chlichowe (RWlkp II 5),
1372 – Forma celownika lp. Naczcone:
Naczcone, cive
Wissliczensi (Łk 738),
1387 – Katherina
de Sedleuo ... partem hereditatis Naczconi
de Gosereuo (!) ... emitis (Łęcz I 552),
1388 – Testem
Naczconem de Roszdzice
(Łęcz I 816),
1396 – Present(e)
venerabil(i) vir(o) ... Naczkone (KW 1971),
1397 – Bodzantha,
aduocatus Naczconis (Sand 140),
1414 –
Albertum Naczkonis (Kal 474),
1443 – Dominum
Naczkonem,
plebanum de Wischoczsko Poznanensis diocensis (AC II 400),
1450 – Present(e)
domin(o) ... Naczkone
in Wissoczko ... pleban(o) (AC I 385),
1497 – Bona
... Iohannis, Alberti
Naczkonum (Matr II 796),
XIV w. - In
Naceslavicze relicte Naczconis
... solvitur decima de IV-or granis XV ex. (CdSil XIV s.
107) [3].
Inne formy:
1399 – Iaco Naczcowa
czøscz ... prz(edana) (RWlkp II 96),
1399 – Iacosm
przedal Naczcowø
czøscz Macussowa (RWlkp II 105),
1399 – Iaco
to swadczim, iaco Micolay przedal Naczowø
czøscz Macussewa (RWlkp II 105),
1408 – Miroslaus
de Gumino debet statuere contra Johannem de ibidem dominam Naczkowa (Łęcz II 1505),
1429 – Test(is)
... Petrus Naczkowycz
(de Jelithowo) (RWlkp II 987),
1617 (1445) – Cum
... Petro Naczkowski (Ziel
38),
1474 – Praesent(e)
test(e) nobil(i) ... Michaele
Naczowicz (Wln 290),
1478 – Test(e)
praesent(e) ... nobili Jacobo
Naczowic (Wln 310) [4].
Forma Naszko:
1423 – Naszko de
Nasyangneuice (Koch 3221),
1500 – Iudeum
Buscensem Naszko
... Naszko
... pro predicto Iudeo Naszko
(AGZ XIX 2593), por. 1500 – Nasson Iude(us)
Bowscens(is) (AGZ XIX 2603) [5].
Forma Natko:
1452 – Pro Nathko, Judeo et
theoloneatore Leopoliensi ... per ipsum Nathko ... prefatus Nathko (CdP I 186),
1452 – Providi
Mathko Iudeo
de Leopoli ... per ipsum Mathko
... ipse Mathko
... pretactus Nathko
teoloneatorem (!) ... predicto Nathko
teoloneatori (!) (MRP 166),
1453 – Providus
Nathko
Iudeus, zupparius Drohobicensis, theolonator Leopoliensis ... ipsum Nathkonem (AGZ XIV 2843),
1453 – Iudeo Nathkoni,
theolonatori nostro (regis Kazimiri) Leopoliensi (AGZ XIV
2868),
1465 – Iudeo Nathkoni (AGZ XIX 2820),
por. imię Matko.
1376 – imię żeńskie Natka:
Contra Nathkam de Potocz
(!) (Krak 221),
Nazwisko Natkowski:
1446 – In
presencia domini ... Nicolao
(!) Nathkowski (AGZ XIV DCXXXI),
1448 – Coram
domino ... Nicolao
Nathkowski de Rakowicze (AGZ XIV, DCCCII),
1452 – Coram
generos(o) domin(o) ... Nicolao
Nathkowski (AGZ XIV, MVI),
1478 – Present(e)
... generos(o) et nobil(i) ... Nicolao
Nathkowsky (AGZ XVIII, XCVII), por. 1477
– Nobiles Nicolaus et Miroslaus, fratres
germani de Nathkovycze
(AGZ XVIII 1269),
1479 – forma celownika: Nobili
Nicolao
Nath<cow>sky (AGZ XVIII 1268)
[6].
Formy Niecz/Nieć:
1396 – Niclos Necz
(Kacz 559),
1454 – Ab
homin(e) Nyecz
... civ(e) de Camyonka (AGZ XIV 3120),
1461 – Stanislaus
Nyecz (Kacz 6588),
1485 – Secunda
(area in villa Sathin, in terra Chelmensi), in qua residet Nyecz ... hom(o)
suprasript(us) ...Nyecz (Proch 203),
1497 – Nyecz, kmetonis de
Sbignew (Matr II 780),
1365 – Francisco Necze,
clerico Culmensis diocensis (Mvat III 473),
1392 – Mathias Necze
(Lek I 1211),
1396 – Neczcze Mathias,
civis Poznanensis (Lek I 2127), por. 1396 – Dobrogostius, filius Vilkonofski
... debet exsolvere Niczcze
Mathis ... quinque marcas (Lek I 2120), por.
Nicz
[7].
Formy Nieczko/Niećko,
Nieczk/Niećk,
Nieczkowa/Niećkowa,
Nieczkowic(z)/Niekowic(z):
ok. 1265 – Necco predicator
(LMP s. 681),
1388 – Neczko texator (Lek
I 335),
1434 – Cum Neczko opidano de
Warschouia ... predicatus Neczko (Łw 271),
1442 – Neczko
Przeclad (Łw 673),
1411 (1455-1480) – Magistr(um)
civ(em) Gdanens(em) ... Petrum
Neczko (DłOp XIII s. 128),
1465 – Nyeczk ortulanus
(Tym s.318),
1478 – Stanislaus, gener Nyeczkowa de Makowo
(AC III 125),
1503 – Presnt(e)
... nobili Andrea
Nieczkowicz (Wln 343) [8].
Formy Nieszka, Nieszko, Nieszkowic(z):
1399 – Ienko Neska
(RmK II s. 197),
1408 – żeńska forma: Wasch
... assignavit ... Neska,
sue uvor (! pro uxori) XXX marcas pro dothalicio (Łp I
292),
1388 – Pro
parte Nescze,
uxoris Virchosl. De Malaschow (Krak XCVII),
1470 – Super
providos Johannem
Nyeschko, civem Lomzensem et Anam, eius consortem
(Tym s. 145),
1432 – Iwan
Nyeszkowicz ... de Olchowcze (AGZ XI 759),
1437 – Thywon Iwan
Nyeschcouicz ... de Olchouecz (AGZ XI 1002),
1439 – Nescovicz Ivan ... Fed Neskovicz, Honissi Neskovicz
... kmethones de
Olchowcze (AGZ XI 1233) [9].
Forma Nietkowic:
1451 – Cum Stanislao Nyethkowicz ... Stanislai Nyethkowicz
(Łw 1359) [10].
Formy Onacz, Onaczek/Onaczko, Honaczek/Honaczko, Onaczka:
1472 – Nobilem
Onacz de Zaplathin
Manastirzs (AGZ XVII 706), 1480 –
por. Nobilis
Onaczko,
heres in Zaplathyn (AGZ XVIII 1431),
1453 (1455-1480) – Lithuanorum
nutii, dux Borisch,
Onacz (DłOp XIV s. 136),
por. Onaczek,
1437 – Onaczko, filius Vlayko de Drohomirczani
(AGZ XII 138),
1437 – Super Onaczko, filium Hanonis de Lucza
(AGZ XII 171),
1438 – Ipsi Onaczko Ianyowicz
(AGZ XII 345),
1445 – Onczako Borzy
von Borsowicz (PdLw IV 1603),
1452 – Onadzko (!)
de Pakoschowka (AGZ XI 3081),
1462 – Nobilis
Onaczko
(dopełniacz) de Copischno
(AGZ XIII 4734),
1466 – Onaczko de
Truszkowicz (AGZ XIII 6156),
1469 – Hominem
Onaczko
reclinatum de Conywsky ... ipsum hominem Onaczkonem (AGZ XVII 7),
1474 – Fiedeiussor(em)
... Onaczko de Szemvszova (AGZ XVI 1015),
1477 – Laborios(us)
... Onaczko
... suburban(us) Premisliens(is) post Schan (AGZ XVII
1397),
1477 – Nobilis
Phiedor, Iwan, Onaczko,
fratres germani indivisi de Medyna (AGZ XIX 1299),
1480 – Nobilis
Onaczko,
heres in Zaplathyn
(AGZ XVIII 1431), por. 1472 – Nobilem Onacz de Zaplathin Manastiilisrzs
(AGZ XVII 706),
1483 – Onaczko alias Nyelubyecz (kmeto
nobilis Iohannis,
heredis de Belzecz)
(AGZ XV 4136),
1487 – Onaczko de Porzecze,
ville (!) archiepiscopi (AGZ XV 1874), por. 1493
– Onuczko de Porzecze
domini arch(i)episcopi (AGZ XV 2275),
1486 – Nobilis
Onaczko Kopysthenyszky,
heredis de Kopyszno
... nobilem Onaczko
heredem de Kopyszno
(AGZ XVIII 3697),
1490 - (Anna, heres de
Magna Zvrowicze) sepes divisas alias dzelnycze sepire noluisset ...
ab ortulano Onaczko
usque ad sepem alterius ortulani Onuszko
(AGZ XIX 417), por. 1488 – Nobiles
Katharina et Anna, germane sorores de Maiori Surowicze recognoverunt se
divisionem perpetuam fecisse ... Rubetum parvum Katherina habebit cum
ortolano Onoszko
... Pro Anna cessit ... ortulanus Onaszko
et penes eundem Onaszko
rubetum okrongle (AGZ XIX 357),
1443 – Kmethon(em)
in Biscupicze ... Onaczconem (AGZ XIII 2012),
1471 – Onaczkonem
Placzyniczsky (AGZ XVII 572),
1478 – Laboriosorum
... Petri Bogdalek Onaczkonis
Dorochwey ... suburbanorum Premisliensum (AGZ
XVII 1428), por. 1478 – Laboriosorum
... Petri Bogdalek, Honaczkonis
Daroffiey (AGZ XVII 1528),
1434 – Onaczka Ruthenus
recognovit teneri Stanislao, genero suo tres marcas
(Łp I 2443),
1439 – Franciscus
de Mylowanye ... (hominem) Onaczka
est superlucratus (AGZ XII 577),
Inne formy:
1449 – forma mianownika lp., r.m. - Test(is) ... Wasil, Onaczkow szin de
Sanoczek (AGZ XI 2765) [11].
Formy Onasz, Onaszko:
1425 – Andream alias
Onasch de Galky (MkM I 130),
1427 – Andree (cel.) alias Onasch
de Galky (MkM I 506),
1428 – Andreas de Galky,
vexilifer Wyschegradensis, villam suam Grodi ... nobili Onasch de Galky ...
vendidit (MkM I 664),
1429 – Andreas alias
Onasch,
heres de Galky
(MkM I 765),
1429 – Andreas alias Onasch de Galky
... pro Helena, filia eiusdem Onasch (MkM II 30),
1429 – Andreas alias Onasch de Galky
... dicti Onasch (MkM II 88),
1488 – por.: Nobiles
Katherina et Anna, ... (AGZ XIX 357), por. 1490
– (Anna,
heres de Magna Zvrowicze) ... (AGZ XIX 417) [12].
Forma Onoczka:
1389 – Aput
Ia. Onoczka
(Hel I 257) [13].
Formy Onos(z), Onos(z)ek, Onos(z)ko:
1492 – Kmetho(-)
... Onos Michno
(AGZ XVIII 2273),
1442 – Iuoschko
(!), familiaris nobilis Bodan Ianczyn ... idem Onoschko (AGZ XIV 496),
1488 – por.:
Nobiles Katherina et Anna, ... (AGZ XIX 357), por. 1490
– (Anna,
heres de Magna Zvrowicze) ... (AGZ XIX 417),
1447 – Onoskoni, kmetoni de Dluhe
(AGZ XII 1735) [14].
Forma Onuczko:
1493 – Onuczko de
Porzecze
domini arch<i>episcopi (AGZ XV 2275), por.
1487 – Onaczko de
Porzecze ... (AGZ XV 1874) [15].
Formy Onus(z)ek/Onus(z)ko,
Onus(z)kowic(z), Onys(z)yn:
1418 – Omisko (! pro Onusko) cum fratre Ychnatho tenentur
solvere pecunias pro agris Iacussio Bochunek (Łp I 1027),
1423 – Onuschco ...
resignavit Iacussio dicto Bohuneg unum quartale agri retro San
(Łp I 1453),
1424 – Super Onuszko (AGZ XI 38),
1440 – Chodor, filius Onusko ... Iwan, filius Onusko (AGZ XI 1289),
1483 – Ex
parte hominis Onuschko (AGZ XVI 1595),
1490 – Cum
provido Onusko,
Rutheno, viceadvocato de Bobrka (ACL II 159),
1490 – por.: (Anna,
heres de Magna Zvrowicze) ... (AGZ XIX 417), por. 1488
– Nobiles
Katherina et Anna, ... (AGZ XIX 357),
1493 – Contra
Onuschko ...
Super providum Onuschko
de Medynycze (AGZ XV 2323),
1494 – Ad
ripam villae regiae Syennycza, ubi kmeto regius Omisko (!pro Onusko) residet
(Matr II 328),
1452 – Iwan, filius Onuska
(AGZ XI 3082),
1418 – Iacussius
Bochunek ... contra Omiskonem
(! pro Onuskonem)
(Łp I 1054),
1421 – Iacusch
Bochunko debet dare Onuschoni
... pignus nomine pecunie (Łp I 1325),
1430 – Kmetho(-)
de villa Olchowcze
... Iwan Onuschkouicz
(AGZ XI 404),
1439 – Chodor
Onuskouicz ... de Olchowecz (AGZ XI 1202), por. 1440
– Chodor, filius Onusko ... Iwan, filius Onusko
(AGZ XI 1289),
1435 – Onyszyn
Chodor ... de Olchowcze (AGZ XI 759),
1440 – Chodor
Onuszkouicz (AGZ XI 1327) [16].
Formy Ony(z),
Onys(z)ek/Onys(z)ko,
Honys(z)ko:
1463 – Onysch et fratre suo
Iwan, et Nuestore, de villis Stroze
kmethonibus (AGZ XVI 11),
1431 – Acta
in Chelm ... Present(e) Onischko
de Mohilnicza ... test(is) ... Omyschko (! pro Onyschko) de Mohilnycza
(Mher II s. 84),
1440 – Lukyan Onisko ...
servilis regalis (AGZ XI 1329),
1457 – Onisko, kmetho de Daleow
(AGZ XII 2837),
1467 – Onyszko Dilni ... de Besko
(AGZ XVI 403),
1468 – Onysko,
subagazo alias konywch de Vithoschincze (AGZ XIII 6958),
1469 – Laboriosi
Onyszko de Polodow
... ipsius Onyzko
... per ipsum Onyszko (AGZ XIX 1929),
1472 – Present(e)
... nobil(i) domin(o) ... (de) Tyrawy videlicet Onyssko (AGZ XV, CDII),
1479 – Pro
capite hominis ... nomine Onysko
de Malczicze ... eiusdem Onysko (AGZ XV 4032),
1480 – por. Onyszko ...
de Stroze (AGZ XVI 1443),
1498 – Onyssko Thyrava,
heredem de Czerkassy
(AGZ XV 2748),
1442 – Super ... Oniskone (AGZ XI 1596),
1445 – Oniskonem, servilem de Novosedlecz ... ad instanciam
Oniskonis (AGZ XI 2059h),
1471 – Honysko (tyvn) ... Honysko (AGZ XV 884),
1471 – Honysko thywn (AGZ XV 885) [17].
Źródła
i przypisy:
[1] Staropolskie
nazwy osobowe, red. W. Taszycki, t. 4 N – R,
1974-1976, str. 3, źródło: http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=19848&from=publication
(dostęp: 20.07.2015);
[2] tamże, str. 2;
[3] tamże,
str. 3;
[4] tamże,
str. 4;
[5] tamże,
str. 23;
[6] tamże,
str. 24;
[7] tamże,
str. 34;
[8] tamże,
str. 35;
[9] tamże,
str. 56;
[10] tamże,
str. 58;
[11] tamże,
str. 126-127;
[12] tamże,
str. 127;
[13] tamże,
str. 128;
[14] tamże,
str. 128;
[15] tamże,
str. 129;
[16] tamże,
str. 129;
[17] tamże,
str. 129.
Imię Netko może być także utożsamiane z imieniem Niestko, które wraz z Nie-st-ek, Nie-st-ka, Nie-stan-ka (żeń.) może pochodzić od: nie stać, por. Stani- , np. w Stanisław oraz Nieścior [1].
Źródła
i przypisy:
[1] Słownik
etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych : Odapelatywne
nazwy osobowe, opr. A. Cieślikowa, cz. 1, PWN,
Kraków 2000, str. 184, źródło: http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=24656&from=pubindex&dirids=72&lp=3052
(dostęp: 20.07.2015)
Podsumowanie
Zebrany w toku badań bogaty materiał
(zob. też: Wzmianki historyczne
wschodniosłowiańskiej nazwy osobowej Onaczko/Onacko i pokrewnych oraz
ich pochodzenie z 06.02.2015 r. oraz Niemieckie
konotacje rdzenia Netc- oraz historyczne wzmianki nazwy osobowej Naczko
- Onaczko na pograniczu polsko-ruskim
z 03.01.2015 r.) ilustruje skalę występowania różnych
podobnych
i pokrewnych sobie form nazw osobowych, od których mogło
powstać
nasze nazwisko. Wzmianki źródłowe pochodzą z okresu od XIII
do
XVII w. Materiał ten będzie sukcesywnie uzupełniany o kolejne wypisy
źródłowe z terenu dawnej Rzeczpospolitej.
W następnej kolejności poszczególne osoby występujące w
różnych źródłach będą identyfikowane i opisywane,
gdyż
wiele wzmianek źródłowych odnosi się do tych samych postaci.
Identyfikacja w czasie i przestrzeni pozwoli wytypować rodziny i
miejsca, które mogą mieć związek z genezą naszego rodu.
Opracowane zostanie zestawienie osób, rodzin, miejsc, dat
występowania i używanych nazw osobowych wraz z obocznościami zapisu
nazwiska. Tak pogrupowane rodziny i osoby zostaną rozmieszczone na
mapie Rzeczpospolitej. Do dalszych szczegółowych badań
zostaną
wytypowane te rodziny i grupy osób, które
wykazują
najwięcej wspólnych cech ze znanymi przodkami
Netczuków.
Szczegółowe studia etymologiczne i źródłowe nazw
osobowych pokrewnych z Neczko/Netko wraz z przeprowadzonymi analizami i
wnioskami będą stanowić trzon rozdziału monografii poświęconego
nazwisku i genezie rodu. Źródła wzbogacą bibliografię i
wypisy
źródłowe naszych baz danych.
Mamy
nadzieję, że wnioski z przeprowadzonych studiów będą owocne
i
pomogą nam lepiej zrozumieć genezę naszego rodu i nazwiska, zwłaszcza w
okresie, dla którego źródła metrykalne nie
istnieją.
Analiza zapisów międzyrzeckich ksiąg miejskich z XVI-XVIII
w.
oraz najdawniejszych akt metrykalnych z XVII w. ma stanowić
uzupełnienie badań nad początkami rodu.