Archiwalia międzyrzeckie - zasób, dzieje w skrócie
Dla badaczy dziejów rodzin międzyrzeckich najważniejsze są źródła metrykalne. Od 1810 r. Archiwa Państwowe dysponują kompetnymi księgami metrykalnymi z interesującego nas terenu. Dawniejsze, bogate źródła do badań nadal zachowały się i są dostępne, chociaż w uszczuplonym stanie.Dzieje zasobu Archiwum parafialnego
W Archiwum parafialnym w Międzyrzecu ok. r. 1885 ks. Adolf Pleszczyński, ówczesny proboszcz, wymieniał następujące dokumenty:
1. Metryki wraz z aktami urzędnika stanu cywilnego:
- księgi urodzonych 1668-1885 (w aktach parafialnych znajdowały się wtedy pierwopisy akt USC od 1810 r.)
Dzięki zachowanym dokumentom wizytacji biskupiej parafii z 1605 r. wiadomo, że istniały księgi metrykalne zaślubionych i urodzonych parafii międzyrzeckiej już w 1605 r. [1] Zapewne były prowadzone od ok. 1580 r. zgodnie z zaleceniami soboru trydenckiego, a być może i wcześniej. Księgi sprzed 1668 r. niestety z niewyjaśnionych przyczyn nie zachowały się, pomimo że przetrwały pojedyncze starsze dokumenty kościelne oraz księgi miejskie z XVI-XVII w., które również były przechowywane w archiwum parafialnym, o czym pisał ks. Adolf Pleszczyński ok. 1885 r. w swoim Opisie historyczno-statystycznym parafii międzyrzeckiej. Już w czasach tego proboszcza nie wiadomo dokładnie było co stało się z dawnymi aktami metrykalnymi sprzed 1688 r. Zapewne obejmowały one akta urodzeń i ślubów. Nie zachowała się żadna wzmianka o zniszczeniu akt parafialnych, np. w wyniku licznych pożarów czy też najazdów, jakie miasto nawiedzały do poł. XIX w. Dla osób żywo zainteresowanych źródłami dziejowymi do historii naszego miasta rodzi się pytanie jak to możliwe, że dokumenty starsze, np. księgi miejskie z lat 1554 – 1646 czy też akta kościelne (jakie?) przechowywane w tym samym archiwum parafialnym zachowały się a akta metrykalne dowodzące pochodzenia rodzin międzyrzeckich i całej społeczności Międzyrzecczyzny zaginęły. Zaginęły także księgi miejskie z lat 1650 – 1705 oraz 1716 – 1810.
Nieco więcej światła na tę sprawę rzucić mogą zapisy najdawniejszych protokołów wizytacji i inwentarzy parafialnych. Powinny zawierać dane o zgromadzonych w archiwum dokumentach, w tym księgach metrykalnych. Kluczowym byłoby ustalenie momentu w którym akta metrykalne sprzed 1688 r. zaginęły. Z zachowanych źródeł wiemy, że społeczność Międzyrzeca przed 1688 r. była zróżnicowana obejmowała ludność katolicką dwóch obrządków (zach. i wsch.) oraz żydów. Miasto zamieszkiwali Polacy, Rusini, Litwini i Żydzi. Była wśród mieszkańców Międzyrzeca szlachta, duchowieństwo, mieszczanie (zamożny patrycjat) oraz ubogi, nie posiadający majątku i nieruchomości lud (komornicy, wyrobnicy, służba) nie zaliczani często do mieszczaństwa.
Oprócz właścicieli dóbr międzyrzeckich, ich oficjalistów i zarządców, szlachtę w mieście reprezentowały liczne rodziny osiadłe w mieście i utrzymujące się z rolnictwa. Jedynym późnym bo pochodzącym z 1788 r. dowodem na odrębność nieruchomości prywatnych w mieście wskazuje tabela podatkowa, w której z opłat czynszowych zwolniony jest „kąt Markowskiej”. Markowscy pochodzą z rodziny ruskiej (byli od najdawniejszych wpisów metrykalnych grekokatolikami) zapewne byli też szlachtą, skoro ich własność była z podatku zwolniona. Rodzin szlacheckich w Międzyrzecu było znacznie więcej.
Czartoryscy w Międzyrzecu rozpoczęli stopniową politykę ograniczania swobód i przywilejów stanowych dla pośrednich grup społecznych – szlachty miejskiej, zubożałej szlachty zamieszkującej wieś międzyrzecką, także wsie bojarskie. W odróżnieniu od dawnych właścicieli miasta, którzy nadali mieszczanom i mieszkańcom rozległych dóbr międzyrzeckich liczne przywileje, osadzając nowe wsie drobną szlachtą, bojarami i kmieciami nowi dziedzice dążyli od XVIII w. do zintensyfikowania przychodów kosztem swobód. Zwiększali ciężary pańszczyzny wprowadzając ją do kolejnych wsi bojarskich o co zresztą mieszkańcy tych wsi toczyli spory sądowe na podstawie dawnych przywilejów. Obraz społeczny od XVIII w. jawi się wyjątkowo jednolicie. Dawne podziały zanikły a rodziny noszące od pokoleń te same nazwiska pozostające w tych samych wpisach w XVIII i XIX w. są zrzucani ze stanu bojarskiego i szlacheckiego do mieszczańskiego i chłopskiego. Dotyczy to zarówno rodzin polskich jak i ruskich.
Zubożała szlachta miejska nie piastowała urzędów ziemskich, nie posiadała ziemi na własność lub z tej własności została wyzuta dzięki machinacjom prawnym wokół przywilejów i akt metrykalnych, które potwierdzałyby wolności i przywileje sprzed XVIII w. Szlachta miejska nie zajmowała się wyszynkiem ani kupiectwem, uprawiała otrzymaną w mieście i w dobrach międzyrzeckich rolę na prawie miejskim. Szlachtą nie przestawała być z urodzenia, co jednak kolejni proboszczowie zacierali wraz z mijającymi pokoleniami. Duchowieństwo nie weryfikowało dawnych praw a jedynie zapisywało w metrykach stan będący wynikiem oświadczenia woli wiernych i subiektywnej oceny duchownego. Jako repozytor dawnych akt miejskich i metrykalnych, duchowieństwo miało monopol na prowadzenie rejestrów stranu sywilnego. Nie zawsze jednak akta te były należycie przechowywane, przez co mogły paść ofiarą jednego z wielu pożarów.
Zasadne wydaje się zadać pytanie o czas, motywy i winnego zaginięcia akt, które przecież przechowywane razem nie mogły po prostu zniknąć bez odnotowania tego faktu w innych źródłach. Nie byłby to pierwszy taki przypadek w Międzyrzecu. Pierwotny akt lokacyjny miasta również nie zachował się, a historycy zauważają że mógł być zniszczony przez właścicieli tego prywatnego miasta w celu ukrycia źródła pochodzenia praw miejskich od książąt mazowieckich. Pod panowaniem litewskim wykazywano przynależność miasta do Litwy co zmienił dopiero Stefan Zbaraski ślubujący w 1570 r. wierność koronie z dóbr międzyrzeckich. O przynależność Międzyrzeca do Korony bądź Litwy toczył się zresztą spór zakończony w 1616 r. rozstrzygnięciem wspólnej komisji polsko-litewskiej, która rozgraniczyła tę część Podlasia między oba państwa. Nie mozemy zapominać, że duchowieństwo było uzależnione od swoich zamożnych kolatorów w osobach właścicieli dóbr międzyrzeckich i musiało nie raz realizować polecenia władzy świeckiej. Jako miasto prywatne Międzyrzec był bardzo zależny od woli kolejnych dziedziców i o ile pod rządami Zbaraskich zyskał mieszany kulturowo charakter poprzez osadzenia miasta ruskimi bojarami a wsi chłopami oraz liczne przywileje stanowe, o tyle od rządów Zbaraskich i ich następcóe obserwuje się stopniowe „przykręcanie śruby” i nakładanie kolejnych ciężarów. Zmuszanie do pańszczyzny ludność dotychczas wolną musiało rodzić opór i tak też było m.in. w przypadku wsi bojarskiej Pościsze. Podobnie mogło być w samym mieście, które pomimo iż było prywatnym zachowywało pozory samorządu opartego na prawie magdeburskim i przywilejach dziedziców. Nowe przywileje były nadawane w miejsce starych, które miały zaginąć lub spłonąć w pożarach. Jednak nikt do tej pory nie prześledził szczegółowo przemian społecznych wśród dawnych Międzyrzeczan i nie zadał pytania jaki był status szlachty miejskiej w prywatnych miastach. Dawne źródła miałyby ogromne znaczenie dla poznania tego zjawiska, niestety przepadły. Nie wiemy nawet czy ich utrata była spowodowana zaniedbaniami, zdarzeniami losowymi czy była efektem celowych działań. Piszemy o tym ponieważ podbny los spotkał także część zachowanych ksiąg metrykalnych z lat 1688-1810, o czym dalej.
Wg Franciszka Stopniaka w 1971 [2] zachowane w archiwum parafialnym księgi metrykalne obejmowały tylko lata 1688-1736, nie wiadomo co stało się z metrykami urodzonych z lat 1668-1687 i 1737-1810, o których wspomina ks. Adolf Pleszczyński, ponieważ w 1971 r. ksiąg tych już wg Stopniaka w zasobie parafialnym nie ma, podczas gdy wg ks. Pleszczyńskiego w archiwum znajdowały się metryki urodzonych od 1668 „dochodzące do obecnej chwili” czyli do napisania przez niego Opisu historyczno-statystycznego parafii międzyrzeckiej czyli ok. 1885 r. W oryginale wydania Opisu… z 1911 r. wyraźnie autor datuje wpisy w księdze urodzonych od r. 1688 do do chwili obecnej (ok. 1885). Trudno zatem sądzić, że różnica między 1668 i 1688 r. u Stopniaka wynikała z pomyłki drukarskiej. Zdaje się zasadnym twierdzenie, że brakujące księgi zostały zagubione lub zniszczone. Potwierdza to historia powtarzana przez różne osoby związane z międzyrzecką proboszczówką, wg której część starych ksiąg lub nawet wszystkie miały być zniszczone w trakcie sprzątania i wyrzucone lub wypożyczone jednemu z badaczy dziejów miasta, który ich nigdy nie oddał [3]. Inna plotka potwierdza ten schemat wydarzeń mówiąc z kolei o tym, że jeden z badaczy związanych później z jedną z międzyrzeckich organizacji społecznych Towarzystwem Przyjaciół Nauk w Miedzyrzecu (zał. w 1968 r.) zabrał część dawnych ksiąg metrykalnych i ich nie oddał, dodając że zniszczone zostały przez przypadek. Tak czy inaczej, byłaby to niepowetowana strata dla wszystkich Międzyrzeczan, dla naszej historii z XVII-XVIII w. Tylko brak właściwego zarządzania zasobem archiwalnym mógłby doprowadzić do takiej sytuacji. Niewybaczlane jest jednak zniszczenie zasobu archiwalnego, który z mocy prawa podlega ochronie.
- księgi zaślubionych i zapowiedzi 1755-1885
Prowadzone były tak jak księgi ochrzczonych od postanowień soboru trydenckiego. Wg Stopniaka w 1971 r. stan ksiąg zaślubionych obejmował lata 1737-1753, 1755-1925. Brakuje zatem w zbiorze ks. Pleszczyńskiego rocznika 1754, który ze względu na niewielką lukę mógł w wykazie przez niego być pominięty w zachowaniu ciągłości akt.
Podkreślić należy, że Franciszek Stopniak w swym artykule o zasobie archiwum parafialnego w Międzyrzecu z 1971 r. opublikowanym w tomie trzecim Rocznika Międzyrzeckiego, przedstawił dwie serie akt zaślubionych. Dodać trzeba, że jedną z nich są wyłącznie akta zapowiedzi, o których wspomina ks. Pleszczyński w Opisie....
Zgodnie z informacją z wizytacji z 1605 r., podobnie jak księgi ochrzczonych, międzyrzeckie księgi zaślubionych były prowadzone co najmniej od 1605 r. Już w 1885 r. nie wiadomo było co się z nimi stało.
- księgi zejścia 1755-1885
Prowadzone były na ziemiach polskich od 1607 r. Najczęściej jednak spotkać je można od poł. XVIII w. Stopniaka wymienia w 1971 r. na stanie archiwum lata 1755-1792, 1797, 1800-1923. Brak zatem w ciągłości lat 1793-1796 oraz 1798-1799. Tych pięć roczników również mogło być pominiętych przez ks. Pleszczyńskiego ze względu na większą zwartość i ciągłość pozostałych roczników. Nie wiadomo czy księgi zmarłych przed 1755 r. były prowadzone, ale zapewne nie.
Dziś księgi dawne w archiwum parafialnym obejmują lata do ok. 1945 r. i przechowywane są w domu parafialnym, dawniej zaś u proboszcza w starej plebanii w dwóch drewnianych skrzyniach szafowych, jak to miało miejsce w 1971 i podczas wizyty u ks. proboszcza, jaką autor złożył jeszcze w 2000 i 2001 r. gdy księża byli bardziej przychylni genealogom. Od ok. 2007 r. wszystkie zachowane i niezniszczone księgi metrykalne powinny znajdować się w archiwum Diecezji Siedleckiej. Dziś są niedostępne o czym więcej w projekcie Klubu Nazwiska Międzyrzeczan.
2. Księgę dokumentów dotyczących erekcji, funduszów i przywilejów kościoła parafialnego od r. 1474,
3. Księgę dokumentów kościoła szpitalnego i szkoły parafialnej do r. 1863,
4. Księgę dotyczącą dziesięcin kościoła parafialnego
5. Inwentarze kościoła parafialnego i plebanii z lat 1746, 1818, 1831, 1876,
6. Księgę bull papieskich i listów biskupich od r. 1626,
7. Księgę okólników, listów pasterskich i rozporządzeń rządowych od r. 1836 przesłanych via cursoria,
8. Dwie księgi wpisowe bractwa różańcowego od 1771 r.,
9. Księgę założenia i funduszów bractwa różańcowego,
10. Księgę przychodów i rozchodów bractwa różańcowego,
11. Sumariusz dokumentów dóbr międzyrzeckich od 1546 do 1818 r. z 1818 r.,
12. Pięć ksiąg czynności starych sądów miejskich, które obecnie znajdują się w AP w Lublinie,
13. Dwie kopie aktów erekcyjnych cechów szewskiego i garncarskiego,
14. Trzy pergaminy z przywilejami i prawami mieszczan,
15. Księgę statystyczną ludności parafii,
16. Pięć woluminów akt bieżących urzędowej korespondencji,
17. Akta osób przechodzących na łono kościoła katolickiego.
Nie wiadomo czy należy tę księgę wiązać z Liber conversorum (dosł. księgą nawróceń). Ze swej natury w Międzyrzecu księgi te obejmowały głównie prawosławnych, czyli byłych unitów. W 1905 r. na mocy ukazu tolerancyjnego o swobodzie wyznania cara Mikołaja II unici masowo pszeszli do kościoła obrządku łacińskiego prosząc o wykonanie sakramentów chrztu i ślubu, często jako legalizację ich potajemnych ślubów i chrztów, których udzielali im łacińscy duchowni w latach 1875-1905. Na początku w wielu parafiach księża łacińscy pobierali opłatę, ale wobec szemrania ludu z niej rezygnowali, oprócz odnotowania faktu zawarcia ślubu lub udzielenia chrztu zapisywano byłych unitów do ksiąg nawróconych, często bez ich świadomego udziału i woli, niezależnie od zapisu chrztów i ślubów. W księgach osób przechodzących na łono kościoła katolickiego z czasów Pleszczyńskiego odnotowywano głównie osoby wyznania mojżeszowego i nielicznych prawosławnych i unitów (przed 1875 r.), którzy oficjalnie i dobrowolnie przechodzili do kościoła rzymskiego. O istnieniu Liber conversorum autor dowiedział się od lokalnych działaczy środowiska Stowarzyszenia Miłośników Historii Międzyrzeca Podlaskiego. Księga ta ma się znajdować w prywatnych zbiorach, podczas gdy w 1971 r. znajdowała się prawdopodobnie jeszcze w zasobie archiwum parafialnego opracowanym przez Stopniaka.
Szerszy opis akt archiwum parafialnego wg stanu w 1971 r. przedstawił Franciszek Stopniak. Ze zbioru spisanego ok. 1885 r. przez ks. Pleszczyńskiego zachowało się tylko 17 numerowanych pozycji:
9. Inwentarz parafii rzymskokatolickiej w Międzyrzecu z r. 1896.
14. Urządzenia i korespondencje dotyczące urzednika stanu cywilnego z lat 1823-1899.
15. Różne polecenia od władzy duchowenej do proboszcza parafii Międzyrzec wydawane w latach 1836-1846.
16. Dokumenty do spisu sporządzonego przez proboszcza prawosławnego parafii prawosławnej pod wezwaniem Piotra i Pawła w r. 1889 (jest tu 366 akt, najwięcej akt chrztu).
18. Akta zawierające postanowienia Rządowe i korespondencję tyczące się kwestii unickiej w parafii międzyrzeckiej w latach 1874-1903.
19. Rozporządzenia ogólne rządowe z lat 1823-1893.
20. Akta tyczące osób wracających na łono Kościoła św. z obcych wyznań w parafii międzyrzeckiej w latach 1876-1892.
21. Akta parafii Międzyrzeckiej tyczące się kaplicy cmentarnej polecenia władz rządowych zamienionej na dom przedpogrzebowy tak dla katolików jak prawosławnych w latach 1884-1885.
22. Akta kupna domku przez Bractwo Różańcowe Międzyrzeckie od sukcesorów po s.p. ks. Janie Kuzawińskim w latach 1869-1889.
23. Świadectwa władz policyjnych o przynależności niektórych osób do kościoła rzymskokatolickiego w latach 1876-1890 (33 osoby).
24. Akta parafii międzyrzeckiej dotyczące Fabryki Kościelnej w latach 1851-1889.
25. Akta parafii międzyrzeckiej tyczące się Bractwa Różańcowego w latach 1883-1888.
26. Dokumenty do spisu sporządzonego przez proboszcza b. ruskowskiej prawosławnej parafii w latach 1883-1888 (189 akt).
27. Dokumenty do spisu sporządzonego przez proboszcza byłej prawosławnej parafii dołżeńskiej w latach 1882-1888.
28. Spis kościelnych dokumentów w niniejszym fascykule objętych i innych aktach tego fascykułu, które w regestrze tym są wyszczególnione i numerami ołówkowemi oznaczone. (Jest tu spis akt kościoła w Ostrówkach z lat 1604-1846, oraz wizytacje Kościoła w Ostrówkach).
29. Rozporządzenia od władz duchownych i cywilnych w latach 1900-1908.
30. Bulle papieskie i listy pasterskie biskupów lubelskich i podlaskich z lat 1634-1885.
Ponadto archiwum parafialne zawierało 21 ksiąg i poszytów nie numerowanych, wg kolejności umownie przyjętej przez Stopniaka o czym więcej w jego artykule.
Archiwum dóbr Międzyrzeckich stanowiło całość opisaną właśnie wg Sumariusza dokumentów, na który powołuje się Pleszczyński w Opisie.... Sumariusz archiwum opisano szczegółowo w Roczniku Międzyrzeckim.
Akta dóbr międzyrzeckich znajdują się w zbiorach Archiwum gospodarczego wilanowskiego w AGADzie i obejmują lata 1838-1862.
W zbiorach Muzeum Narodowego w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie znajdują się akta dotyczące dóbr międzyrzeckich z lat 1773-1800.
Księgi najstarsze o charakterze sądowym i urzędowym przechowywane w archiwum parafialnym do II wojny światowej, później przeniesione zostały do Archiwum Państwowego w Lublinie, co dalej opisane szczegółowo:
- Acta advocatialia et proconsularia 1558-1574 (214 kart, łac. sprawy cywilne, na początku każdego roku skład urzędu, nazwiska prokonsula, konsulów i ławników), indeks w wnaszym opracowaniu publikujemy od 2023 r. w projekcie Klubu Nazwiska Międzyrzeczan,
- Akta miejskie "urzędu zupełnego" 1600[1602]-1618[1617] (318 kart, pol. sprawy cywilne),
- Księga wójtowska i radziecka 1635-1647 (304 karty, pol. sprawy cywilne),
- Księga landwójtowska 1643[1640]-1646[1645] (140 kart, pol. sprawy karne),
- Księga burmistrzowska 1646[1668]-1671[1672] (269 kart, pol. sprawy cywilne), datacja AP Lublin, [datacja wg Pleszczyńskiego]. Od 1600 do 1672 r. urząd miejski składał się z landwójta, 3 burmistrzów, dwóch gmińskich i dwóch radnych. Oprócz tych pięciu ksiąg zachowała się także jedna księga podatkowo-rachunkowa dóbr pochodząca z archiwum parafialnego i przechowywana w AP w Lublinie:
- Księga rachunkowo-podatkowa 1705-1718.
Księgi wieczyste Międzyrzeca były przechowywane pod nazwą Księgi miasta Międzyrzeca zapisów wiecznych, obejmujące akta spraw sądowych cywilnych i karnych. Część tych ksiąg wg Aleskadnrowicza (1904-1981) znajdowała się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Niestety podczas drugiej wojny światowej w 1939 i 1944 razem z archiwum księgi wieczyste zostały zniszczone bezpowrotnie. Z ksiąg tych Piotr Aleksandrowicz [4] jeszcze przed wojną dokonał własnych odpisów dla Międzyrzeca do 1811 r. Wg niego księgi z lat 1558-1672 z archiwum parafialnego zostały wywiezione w czasie wojny „przez nieznanych panów (…) nie wiadomo dokąd”. Księgi te znajdują się aktualnie w Archiwum Państwowym w Lublinie gdzie trafiły właśnie w czasie wojny, co potwierdza Aleskandrowicz w Stosunkach religijnych w Międzyrzecu i okolicy w Roczniku Międzyrzeckim, t. 1 z 1969 r. str. 128, podaje jednak, że księgi wieczyste były cztery. Z treści artykułu Aleksandrowicza wynika, że jeszcze przed II wojną światową dokonał licznych wypisów ze zniszczonych w wyniku powstania warszawskiego ksiąg wieczystych miasta Międzyrzeca, które obejmowały wiek XVII i XVIII. Dowodzą tego odpisy dokonane z tych ksiąg za lata: 1672, 1673, 1704, 1749, 1796, 1780. Najprawdopodobniej w AGADzie międzyrzeckie księgi wieczyste obejmowały brakujące w AP Lublin lata, tzn. lata 1672-1811. Wiadomo, że w dokumentach z AGADu – Juramenta Miast znajdowała się pieczęć Międzyrzeca z 1777 r. opisana przed 1945 r.
Wiadomo również, że pierwszy po 1945 r. burmistrz miasta – Lipka oddał na makulaturę stare księgi miejskie, zapewne te, których nie było ani w AGADzie ani w archiwum parafialnym. Musiały one obejmować pierwszą połowę XIX w. gdyż od drugiej połowy XIX w. Akta miasta Międzyrzeca zachowały się dość dobrze w osobnym zespole w AP w Lublinie.
Jak widać zasób archiwalny do badania dziejów Międzytrzecczyzny i genealogii Międzyrzeczan był pokaźny i pomimo uszczuplenia nadal pozwala dotrzec do przodków w XVI w.
Źródła i przypisy:
[1] A. Pleszczyński, Opis... str. 82;
[2] F. Stopniak, Zasób Archiwum Parafialnego w Międzyrzecu [w:] Rocznik Międzyrzecki, t. 3, 1971, str. 299;
[3] Autor uzyskał te informacje osobiście, za pośrednictwem osób związanych z plebanią, jak również od osób bezpośrednio związanych z TPN w Międzyrzecu, nie wymieni jednak ich nazwiska ze względu zastrzeżenie tożsamości;
[4] P. Aleksandrowicz, Miasto Międzyrzec Podlaski w XVII i XVIII w. [w:] Rocznik Międzyrzecki t. II, str. 62, 1970 r.
Przekazy ustne i pisane
Jak już wspomniano w dziale Poszukiwania przodków jest to najważniejsze źródło informacji. Przedstawiciele najstarszego pokolenia często wiedzą najwięcej o naszych przodkach. Dlatego też najważniejszym zadaniem jest zebrać wszystkie ustne przekazy swoich dziadków. Trzeba pamiętać, że to co jest w archiwach i publikacjach nie zniknie, zawsze będzie można to odnaleźć, natomiast dziadkowie i przedstawiciele ich generacji nie będą żyć wiecznie. Dlatego warto porzucić wszystkie inne badania po to tylko, by zebrać możliwie najwięcej informacji.Przedstawione tu osoby bezpośrednio przekazały informacje o krewnych bądź dzięki nim przekazano informacje krążące wśród rodziny. Niektóre z tych osób już nie żyją, ich przekazy zostały utrwalone w pamięci młodszych pokoleń i dzięki nim przekazane Działowi Genealogii i odnotowane w Archiwum Genealogicznym. Świadectwa te są również odnotowane w tablicach genealogicznych i notach biograficznych.
Relacje członków rodziny:
1. Rozalia z Nestoruków Wolska (1897-1968)
2. Tomasz Wolski (1885-1960)
3. Edward Wolski (1883-1959)
4. Bartłomiej Wolski (zm. ok. 1960)
5. Mikołaj Netczuk (1879-1938)
6. Gabryela z Wolskich Netczukowa (1920-1987)
7. Eugeniusz Netczuk (1922-2008)
8. Helena z Wolskich Steciukowa (1923-2010)
9. Maria z Zaniewiczów Netczukowa (1921-2008)
10. Antonina z Netczuków Jakubowiczowa (ur. 1919)
11. Stefania z Kryńskich Netczukowa (ur. 1919)
12. Aleksandra z Trojanowskich Netczukowa (ur. 1930)
13. Stefan Netczuk (ur. 1933)
14. Alfred Netczuk - zebrał informacje o całej gałęzi Netczuk-Zieliński (ur. 1934)
15. Stanisława z Netczuków Kot (ur. 1934)
16. Zofia z Netczuków Chilicka
17. Lucyna z Netczuków Poręba
18. Tadeusz Netczuk
19. Grażyna z Sawczuków Netczukowa
20. Wanda z Netczuków Radecka
21. Tadeusz Netczuk
22. Henryka z Puszczów Netczukowa
23. Adam Netczuk
24. Marianna z Siejków Netczukowa
25. Wiesława z Netczuków Górska
26. Regina z Netczuków Biedrunowa
27. Magdalena Netczuk-Dmowska
28. Marta z Netczuków Gromek
29. Małgorzata Netczuk
30. Roman Netczuk
31. Władysława z Samociuków Netczukowa
32. Adam Netczuk
33. Wiesława z Jędruszczaków Netczukowa
34. Kazimierz Netczuk
35. Janusz Netczuk, ksiądz
36. Marian Netczuk
37. Ewa z Jakubowiczów Netczukowa
38. Maria ze Sierhejów Jakubowiczowa
39. Leszek Jakubowicz
40. Urszula z Kozłowców Jakubowiczowa
41. Izabela z Jakubowiczów Zbucka
42. Marek Jan Netczuk
43. Paweł Netczuk
44. Tomasz Netczuk
45. Agata z Netczuków Rzepińska
46. Justyna z Netczuków Jędrzejewska
47. Dariusz Netczuk
48. Grzegorz Netczuk
49. Tomasz Netczuk
50. Arkadiusz Netczuk
51. Stanisław Netczuk
52. Bogdan Zubik
53. Lidia ze Steciuków Partykowa
54. Sławomir Gacek - Słoneccy i Filipowiczowie, potomkowie Ludwika Mankiewicza (1848-1922)
55. Łukasz Karol Netczuk (ur. 1985) - zebrał informacje o gałęzi z ul. Narutowicza i o całym rodzie Netczuków, odpisy z metryk XVII w., XIX w., o gałęzi Jana Mankiewicza i Wolskich (Wolskich-Rzewuskich) z Międzyrzeca
56. Żanna Netczuk z Ukrainy - informacja o Netczukach na Ukrainie
57. Oleg Oleksandrowicz Netczuk z Ukrainy - informacja o Netczukach na Ukrainie
58. Halyna z Netczuków Leszczenko z Ukrainy - informacja o Netczukach na Ukrainie
59. Nikodemus Gallewicz ze Szwecji - prawnuk Hieronimy z Zaniewiczów 1-o v. Netczukowej
60. Maciej Mankiewicz - informacje o gałęzi Ludwika Mankiewicza (1854-1922)
61. Anna z Mankiewiczów Matrasowa - informacje o linii Tadeusza Mankiewicza (1900-1963)
62. Wojciech Witkowski - informacja o dokładnych datach życia jego dziadków Władysława (1897-1962) i Teodozji z Białogrodzkich (1907-1963) Netczuków
63. Piotr Markowski - informacja o linii Filomeny z Netczuków Wierzbickiej, siostry trzech braci księży Netczuków, dzieci Mikołaja (1857-1925) i Petronelli z Rybołowików
64. Diane Dorner z Petruczenków - informacja o potomkach Józefy z Netczuków (1849-1925) i Leona Oksiutów (1844-1927)
65. Teresa Kosman - informacje o potomkach Julianny z Netczuków (05.01.1840 - ?) i Daniela Kieruczenków (26.12.1837 - ?)
66. Zofia Elżbieta Grzebalska z Domańskich - informacje i zdjęcia o rodzinach braci: Piotra (1888 - 01.11.1966) i Józefa Mankiewiczów (1896 - 10.12.1958).
67. Liczne rodziny potomków Netczuków w liniach żeńskich, których nie sposób wymienić w tym miejscu.
Pomoc genealogiczna spoza rodziny:
1. Bożenna Derecka-Dupuis z Francji - potomkini rodziny Jarockich, którzy byli zaprzyjaźnieni z gałęzią Netczuk-Zieliński z ul. Warszawskiej, cenne informacje z poł. XIX w., odpisy z metryk 1844-1866, 2006-2008.
2. Mikołaj Mazuś - informacje na temat ślubów krakowskich unitów, 2007-2008.
3. Ks. Piotr Staniewicz z Warszawy - informacje o księżach Netczukach Nikodemie i Józefie, 2009.
4. Robert Horbaczewski - informacja o księdzu Adolfie Netczuku v. Netczyńskim, 2010.
5. Jerzy Stanisław Wolski - informacje o przodkach Wolskich h. Lubicz (Wolscy-Rzewuscy), 2011.
6. Ks. prałat Walenty Królak, proboszcz parafi św. Augustyna w Warszawie, dziekan dekanatu warszawskiego północnego - informacja i kopie materiałów z Archiwum Kurii Warszawskiej o ks. kanoniku dr Józefie i ks. kanoniku Nikodemie Netczukach, 06.2012.
Kopie i lista w zakładce wyniki badań - archiwa.
7. Ks. płk. Zbigniew Kępa, Notariuszowi Kurii Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego , zamieścił biogramy ks. kanonika dra Józefa i ks. kanonika Nikodema Netczuków na stronach Ordynariatu, 07.2012.
8. Siostra Karolina Anna Kołodziejczyk, Dział Historyczny Archiwum Archidiecezjalnego Lubelskiego, informacja o zasobie archiwalnym - akta ks. kanonika Adolfa Netczuka pod sygn. Rep. 60 II b N 12, 07.2012
9. Małgorzata Gładoch, Prezes Stowarzyszenia Absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. Oswalda Balzera w Zakopanem, informacja o miejscu przechowywania dokumentacji Gimnazjum Realnego z 1917 r. gdzie maturę zdał ks. Nikodem Netczuk, akta w Archiwum Państwowym w Krakowie - Ekspozytura w Spytkowicach, koło Zatora, przesłano biogram Nikodema, 07.2012.
10. Anna Wójcik, Kierownik Archiwum Muzeum Państwowego na Majdanku w Lublinie, informacja dokumentacji ws. Kazimierza Netczuka, więźnia tegoż obozu w latach 1942-1943, przesłano biogram Kazimierza, 08.2012.
11. Ks. Jerzy Rolka Dyrektor Archiwum Kurii Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców Prowincji Polskiej w Krakowie, informacja o miejscu przechowywania akt personalnych ks. kanonika Adolfa Netczuka vel Netczyńskiego z lat 1897-1920 - Archiwum Generalne Zakonu w Rzymie oraz skan stron z książki ks. Iwickiego, gdzie wzmiankowany był nasz krewny - zobacz w dziale Wyniki badań - Bibliografia, 08.2012.
12. Pan Jacek Rybak-Gawski - przekazał informację o ks. Aleksandrze Massalskim, burmistrzu Międzyrzeca w latach 1854-1861 oraz wzmianki dotyczące Józefa Netczuka-Zielińskiego i możliwych tropów genealogicznych dla odległych litewsko-ruskich przodków rodu Netczuków, jak również metryki ks. Massalskich, gdzie świadkiem był Józef, 10.2012, 01.2014.
13. Pan Tomas Gedraitis z Wielkiej Brytanii - bada genealogię litewskich Naczków h. Doliwa i Gedroyciów. Poszukiwania domniemanych przodków Netczuków, 11.2013.
14. Ojciec James M. Gibson Sekretarz Generalny Zgromadzenia Zmartwychwstańców w Rzymie przekazał nam skany archiwalnego zdjęcia ks. Adolfa Netczuka vel Netczyńskiego, które znalazło się w książce Jana Iwickiego o Zgromadzeniu Zmartwychwstańców. Zdjęcie wykonano w 1902 r. w Rzymie w seminarium zakonnym, 09.10. 2014.
15. Jacek Górka przekazał nam relację z Tek ks. Pleszczyńskiego "O osiadłych rodzinach międzyrzeckich", 20.06.2016.
Archiwa kościelne
Dla genealogów jest to drugie w kolejności źródło informacji. Dzięki kościelnym księgom chrztów, ślubów i zgonów jesteśmy w stanie odtworzyć genealogię naszego rodu. Informacje o sygnaturach pochodzą z baz danych, ze stron internetowych archiwów i literatury, pozyskanych w latach 2009-2012.Archiwum parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim (Archiwum Diecezjalne w Siedlcach)
Z Opisu historyczno-statystycznego parafii międzyrzeckiej ks. Adolfa Pleszczyńskiego wiemy, że Netczukowie są w Międzyrzecu co najmniej od 1688 r. w tych samych wpisach, tzn. istnieje ciągłość descendencji od 1688 r. do żyjących ówcześnie, tzn. w 1891 r., kiedy dzieło powstawało.
Do 1810 roku proboszczowie parafii rzymskokatolickiej Św. Mikołaja prowadzili wspólne dla wszystkich wyznań księgi stanu cywilnego. Księgi te były prowadzone po łacinie i po polsku. Archiwum Parafialne w Międzyrzecu znajdujące się u ks. proboszcza na plebanii (obecnie w Archiwum Diecezjalnym) posiadało komplet zachowanych ksiąg z lat 1688-1925. Autor Opisu..., wspomniał także, że w czasie wizytacji biskupiej w 1605 r. parafia posiadała księgi urodzeń i zaślubin. Księgi te zapewne były prowadzone od ok. 1560-1580 r. Co się z nimi stało - przynajmniej od 200 lat nie było wiadomo. Prawdopodobnie spłonęły w jednym z licznych pożarów nękających miasto. W domu wikariuszy znajdują się księgi od 1925 r. Ponadto istotne mogą być księgi stowarzyszeń kościelnych, np. Arcybractwa Różańcowego w Międzyrzecu.
W 2001 i 2002 roku dzięki, życzliwości ks. kanonika Michała Domańskiego, mieliśmy możliwość po raz pierwszy przejrzeć księgi metrykalne z końca XIX w. Od ok. 2007 r. księgi metrykalne sprzed 1810 r. trafiły do archiwum Diecezjalnego w Siedlcach. Wg niepotwierdzonych informacji część ksiąg została zniszczona lub uszkodzona bez poinformaowania służb archiwalnych, przez co nie są udostępnianie.
Do poszukiwań genealogicznych w archiwum przydatne są:
1. Księgi urodzonych (chrztów):
1688-1711
1712-1736
1736-1925.
2. Księgi zaślubionych i zapowiedzi:
1737-1753
1755-1925
3. Księgi zejścia (zgonów):
1755-1792, 1797
1800-1881
1889-1923.
4. Księgi zapowiedzi.
5. Akta parafii międzyrzeckiej tyczące się Bractwa Różańcowego 1883-1888.
6. Księga elekcyjna Starszych Braci i Sióstr oraz niższych członków Arcybractwa Różańcowego parafii międzyrzeckiej 1776-1905.
7. Historia zgromadzenia Różańca Świętego do Farnego Kościoła Międzyrzeckiego z r. 1836, 11 kart.
8. Księga depozytów w kasie Bractwa Różańcowego rzymskokatolickiej parafii międzyrzeckiej, założona 25.06.1877.
9. Regesta dochodów i wydatków Bractwa Różańcowego 1836-1888.
10. Księga zapisów do Kółek Różańcowych (istniało ich 17, 106 kart, po 80 nazwisk na stronę).
11. Księga statystyczna ludności parafii.
12. Akta osób przechodzących na łono kościoła katolickiego z obcych wyznań w parafii międzyrzeckiej w latach 1876-1892, nr 20.
13. Dokumenty do spisu sporządzonego przez proboszcza prawosławnego parafii pw. św. św. Piotra i Pawła w r. 1889 (366 akt, głównie chrztu), nr 16.
14. Świadectwa władz policyjnych o przynależności niektórych osób do kościoła rzymskokatolickiego w latach 1876-1890 (33 osoby), nr 23.
15. Akta i dokumenty szkoły parafialnej międzyrzeckiej 1811-1862.
Duplikaty międzyrzeckich ksiąg z lat 1810-1908 znajdują się w Archiwum Państwowym w Lublinie.
Archiwum parafii św. Krzyża w Krakowie:
W parafii tej znajdują się liczne ślady ślubów unitów z łacinnikami zawartych po likwidacji Unii Brzeskiej w carskiej Rosji po 1863-1874 r. być może dlatego, że parafia ta znajduje się blisko dworca kolejowego. Przyjeżdżali oni do zaboru austriackiego, gdzie cerkiew greckokatolicka nie była prześladowana, lecz przeżywała rozkwit. Z podróżą zagraniczną wiązały się spore koszty, ale niejednokrotnie była to jedyna szansa na zawarcie legalnego związku międzywyznaniowego. W Królestwie Kongresowym po powstaniu styczniowym i likwidacji Unii, byli unici zostali siłą wcieleni do cerkwi prawosławnej. Hierarchię kościelną władze carskie poddały represjom. Cerkwie unickie zamieniono na prawosławne wbrew woli wiernych, argumentując to powrotem na łono macierzystego kościoła. W Międzyrzecu cerkiew staromiejska św. Mikołaja została przebudowana przez Rosjan w stylu bizantyjskim. Zakazano byłym unitom udziału w katolickich nabożeństwach, tępiono śpiew w języku polskim na mszach, zabraniano małżeństw mieszanych pod karą zsyłki na Sybir. Katolickość stała się synonimem przywiązania unitów do Polski, o którą bardzo gorliwie walczyli, często płacąc najwyższą cenę. Przed wiekami ich przodkowie dobrowolnie przystąpili do Unii, a teraz siłą nawracano ich na prawosławie i próbowano zrusyfikować na modłę moskiewską, pomimo iż mieli własną ruską kulturę i język ukształtowane głównie pod wpływem Wołynia, Galicji i Rusi-Ukrainy. Gwara Rusinów południowego Podlasia, także Międzyrzecczyzny, pomimo polskich naleciałości, na tyle przypominała język ukraiński, iż można ją uznać za jego dialekt.
Skutkiem prześladowań były podróże do Galicji. Popularne były "śluby krakowskie". Mniej zamożni nie opuszczali Rosji, ale wyjeżdżali daleko od Podlasia, np. do Częstochowy, gdzie brali "śluby częstochowskie", zapewne na Jasnej Górze. W parafii św. Krzyża znajdują się księgi z lat 1598-1889. Dla nas najbardziej interesujące są księgi z lat 1863-1889. Kwerenda bez rezultatu.
Archiwum parafii św. Anny w Białej Podlaskiej:
Wiemy z różnych relacji, że Netczukowie mieszkali również w Białej Podlaskiej. Z pewnością mieszkali tam w drugiej połowie XIX w. Warto przeprowadzić kwerendę w księgach najstarszej parafii w Białej. W parafii znajdują się księgi od 1725 r. Duplikaty ksiąg z XIX w. są w Archiwum Państwowym w Lublinie. Kwerenda bez rezultatu.
Archiwum Archidiecezjalne w Warszawie:
W Archiwum Kurii Warszawskiej znajdują się teczki księży Nikodema i Józefa Netczuków. W czerwcu 2012 r. dzięki życzliwości ks. prałata Walentego Królaka, proboszcza parafii św. Augustyna w Warszawie, gdzie proboszczem był ks. Józef, otrzymaliśmy kopie dokumentów obu braci z Archiwum Kurii Warszawskiej.
Lista i skany najważniejszych dokumentów zostały zamieszczone w sekcji wyniki badań w zakładce archiwa.
Archiwum Archidiecezjalne w Lublinie:
W Archiwum Archidiecezji Lubelskiej w zespole akt personalnych księży, jak dowiedzieliśmy się w licu 2012 r., pod sygn. Rep. 60 II b N 12 znajdują się dokumenty księdza Adolfa Netczuka vel Netczyńskiego, proboszcza parafii w Tyszowcach, Potoku Górnym i Krzeszowie. Ponadto Archiwum Kurii Lubelskiej jest spadkobiercą dawnej Diecezji Chełmskiej i posiada bogaty zbiór ksiąg metrykalnych z terenów Lubelszczyzny.
Archiwum Archidiecezjalne Kościoła Rzymskokatolickiego we Lwowie:
W Archiwum Kurii Lwowskiej mogą znajdować się dokumenty księdza Adolfa Netczuka vel Netczyńskiego, z okresu gdy posługiwał i pracował we Lwowskich szkołach.
Archiwum rzymskokatolickiej diecezji w Siedlcach:
Archiwum to w Siedlcach przechowuje materiały pochodzące z parafii z terenów Podlasia południowego, a od ok. 2007 r. także z Międzyrzeca. Jest spadkobiercą dawnej Diecezji Podlaskiej czyli Janowskiej. Przechowywane są tam (przynjamniej powinny być, z udostępnianiem jest już znacznie gorzej) oryginały dawnych ksiąg metrykalnych parafii z terenu diecezji oraz akta wyznaniowe z Międzyrzeca z lat 1876-1892 związane z unitami.
Odpowiedzi na nasze wnioski (już pobieżny przegląd tego problemu na forach genealogicznych dowodzi, że to problem zdecydowanie powszechny) o kwerendę w księgach międzyrzeckich z lat 1688-1810 były przez ponad piętnaście lat konsekwentnie odmowne. Instytucja ta dowiodła wielokrotnie, iż wyczerpała wszelkie limity zaufania społecznego, podobnie jak administratorzy parafii z terenu tej diecezji, nie zasługujący na jakiekolwiek finansowanie społeczne. Głównym powodem negatywnego stosunku do genealogów jawi się obecnie wyłącznie problem unickich czyli wschodnich korzeni zdecydowanej większości współczesnych wyznawców tej instytucji, a nie hasła troski o zachowanie dóbr kultury przed "pospólstwem genealogicznym" żądnym dewastacji zasobu. Wszelkie przpadki niszczenia archiwaliów wynikały wyłącznie z niewłaściwego nimi zarządzania. Arogancja i fałszywe intencje zasługują wyłącznie na politowanie i adekwatną odpowiedź.
Z uwagi na opracowanie dawniejszych źródeł do historii naszego rodu oraz wypisy uzyskane przed "aresztowaniem" interesujących nas zasobów tej instytucji wyznaniowej, metrykalia miedzyrzeckie sprzed 1810 r. nie będą przedmiotem naszych kwerend do czasu ich nacjonalizacji, czego wszystkim genealogom i badaczom serdecznie życzymy.
Wyrażamy pogląd, iż dla zachowania, upowszechnienia i prawidłowej ochrony zasobu archiwalnego archiwa kościelne w naszym kraju, bez wyjątku, powinny zostać bezwzględnie znacjonalizowane, co zapewniłoby prawidłowe ich opracowanie oraz przejrzyste zasady dostępności.
Archiwum i Biblioteka Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców Polskiej Prowincji w Krakowie:
W wyniku korespondencji z ks. Jerzym Rolką CR Dyrektorem Archiwum Zgromadzenia 11.09.2012 r. dowiedzieliśmy się, że nie ma tam dokumentów dotyczących księdza Adolfa Netczuka vel Netczyńskiego, który należał do tego zakonu w latach 1897-1920. Uzyskaliśmy natomiast informację, że akta naszego krewnego znajdują się w Archiwum Generalnym Zakonu w Rzymie, a ksiądz Netczuk został w 1920 r. zwolniony ze ślubów i inkardynowany do Diecezji Lubelskiej. Ponadto z Biblioteki Zgromadzenia otrzymaliśmy skan kilku stron, na których znajdujują się wzmianki o ks. Adolfie. Zobacz adnotację w Wynikach - Archiwa kościelne.
Archiwum Generalne Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców w Rzymie:
W wyniku korespondencji z ks. Jerzym Rolką CR Dyrektorem Archiwum Zgromadzenia w Krakowie, 11.09.2012 r. dowiedzieliśmy się, że akta personalne księdza Adolfa Netczuka vel Netczyńskiego, znajdują się w Archiwum Generalnym Zakonu w Rzymie. W listopadzie 2012 r. zwrócimy się w tej sprawie do władz Zakonu w Rzymie.
Zobacz adnotację w Wynikach - Archiwa kościelne.
Kościoł Mormonów - Biblioteka Historii Rodziny w Salt Lake City:
W latach 70. XX w. Mormoni zmikrofilmowali dostępne w polskich archiwach państwowych duplikaty ksiąg metrykalnych głównie z XIX w. Dzięki tej akcji kopie mikrofilmów są dostępne równie w AP. Przez ostatnie 30 lat zasób ksiąg metrykalnych i USC w archiwach państwowych wzbogacił się, poza tym został uporządkowany, dlatego mikrofilmy z Archiwum Mormonów nie obejmują wszystkich obecnie dostępnych w AP ksiąg.
Mikrofilmy te można zamówić w biurze Mormonów w Warszawie i tam na miejscu przeglądać. Są one sprowadzane z Centrum Historii Rodziny Kościoła Mormonów z Salt Lake City. Pokrywa się jedynie koszty przesyłki, ale na poszczególne filmy trzeba nieraz długo czekać. Mormoni zmikrofilmowali jedynie część ksiąg łacińskich i grekokatolickich staromiejskich z Międzyrzeca.
Wykaz mikrofilmów wg www.familysearch.org:
1. Kościół grekokatolicki, parafia staromiejska Św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim:
Note - Location [Film]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1810-1812 - FHL INTL Film [ 742865 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1813-1822 - FHL INTL Film [ 742866 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1823-1836 - FHL INTL Film [ 742867 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1837-1852 - FHL INTL Film [ 742868 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1853-1861 - VAULT INTL Film [ 742869 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1862-1870 - FHL INTL Film [ 905190 ].
Wyniki poszukiwań w sekcji wyniki badań - usc.
2. Kościół rzymskokatolicki, parafia Św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim:
- Akta urodzeń 1810-1814 - FHL INTL Film [ 742848 ]
- Akta urodzeń 1815-1822 - FHL INTL Film [ 742849 ]
- Akta urodzeń 1823-1825, małżeństw 1810-1816 - VAULT INTL Film [ 742850 ]
- Akta małżeństw 1817-1823 - VAULT INTL Film [ 742851 ]
- Akta małżeństw 1824-1825, zgonów 1810-1815 - FHL INTL Film [ 742852 ]
- Akta zgonów 1816-1824 - FHL INTL Film [ 742853 ]
- Akta zgonów 1825, urodzeń, małżeństw, zgonów 1826-1829 - FHL INTL Film [ 742854 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1830-1833 - FHL INTL Film [ 742855 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1834-1838 - FHL INTL Film [ 742856 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1839-1844 - FHL INTL Film [ 742857 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1845-1851 - FHL INTL Film [ 742858 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1852-1859 - VAULT INTL Film [ 742859 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1860-1865 - VAULT INTL Film [ 742860 ]
- Akta urodzeń, małżeństw, zgonów 1866-1868 - VAULT INTL Film [ 905188 ].
Wyniki poszukiwań w sekcji wyniki badań - usc.
Zasoby tej isntytucji powielają zbiory archiwów państwowych.
Archiwa państwowe
Dla genealogów jest to źródło informacji równie ważne co archiwa kościelne. Kopie kościelnych ksiąg metrykalnych, księgi grodzkie, wójtowskie, radzieckie, sądowe, cechowe i hipoteczne oraz różne spisy ludności mogą dostarczyć wielu interesujących informacji o historii rodziny.Archiwum Państwowe w Lublinie i Archiwum Główne Akt Dawnych:
Archiwum Państwowe w Lublinie posiada jeden z największych w Polsce zbiorów akt USC i metrykalnych, głównie z południowo-wschodnich terenów Polski. Znajdują się tu m.in. duplikaty dziewiętnastowiecznych ksiąg parafialnych z Podlasia południowego i akta grodzkie wielu miast. Numery zespołów i jednostek wg szukajwarchiwach.pl.
1. Akta USC i metrykalne parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Międzyrzecu 1810-1920:
- Akta rzymskokatolickie i mojżeszowe USC urodzeń, małżeństw i zgonów 1810-1825 - sygn. 35/1879/0
- Akta urodzeń i małżeństw 1826-1920 - sygn. 35/1879/0
- Akta zgonów 1826-1904, 1906-1920 - sygn. 35/1879/0
- Alegaty 1819-1825 - sygn. 35/1879/0/1/1-7
- Alegaty 1826-1838, 1840-1858, 1860, 1862-1868 - sygn. 35/1879/0/-/8-47
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1905, 1908 - sygn. 35/1879/0/2.4/126-127.
Wyniki poszukiwań z lat 1810-1920 bez alegatów w sekcji wyniki badań - usc.
2. Akta metrykalne parafii grekokatolickiej św. Mikołaja na Starym Mieście w Międzyrzecu 1810-1874:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1810-1874 - sygn. 35/2071/0
- Alegaty 1814-1825 - sygn. 35/2071/0/1/1-12
- Alegaty 1830-1837, 1839-1852, 1854-1855, 1857-1861 - sygn. 35/2071/0/-/13-41.
Wyniki poszukiwań z lat 1810-1870 bez alegatów w sekcji wyniki badań - usc.
3. Akta metrykalne parafii prawosławnej św. Mikołaja na Starym Mieście w Międzyrzecu 1875-1914:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów (duplikaty) 1875-1906, 1908 - sygn. 35/2261/0/1.4/1-33
- Alegaty 1875-1876, 1879-1882, 1885-1893 - sygn. 35/2261/0/1-2, 5-8, 11-19
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1878 - sygn. 35/2375/0/1/2
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1880 - sygn. 35/2375/0/1/3
- Akta zgonów 1901-1914 - sygn. 35/2375/0/1/1-3.
Wyniki poszukiwań z lat 1875-1908 bez alegatów w sekcji wyniki badań - usc.
4. Akta metrykalne parafii grekokatolickiej św.św. Piotra i Pawła na Nowym Mieście w Międzyrzecu 1810-1875:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1810-1875 - sygn. 35/2070/0
- Alegaty 1811-1825 - sygn. 35/2070/0/1/11-25
- Alegaty 1835-1836, 1839-1852, 1854-1855, 1857-1859, 1861 - sygn. 35/2070/0/-/16-36.
Wyniki poszukiwań z lat 1810-1870 bez alegatów w sekcji wyniki badań - usc.
5. Akta Parafii Prawosławnej w Międzyrzecu (Nowe Miasto) 1878-1879:
- Księgi urodzeń, małżeństw i zgonów 1878-1879 - sygn. 35/2374/0/1/1-2.
Wyniki poszukiwań z lat 1810-1870 bez alegatów w sekcji wyniki badań - usc.
6. Akta metrykalne parafii prawosławnej św.św. Piotra i Pawła na Nowym Mieście w Międzyrzecu Podlaskim 1876-1908:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów (duplikaty) 1876-1903, 1905-1908 - sygn. 35/2260/0/1.4/1-32
- Alegaty 1876, 1878-1882, 1886-1889 - sygn. 35/2260/0/1, 3-7, 11-14
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1878-1879 - sygn. 35/2374/0.
Wyniki poszukiwań z lat 1876-1908 bez alegatów w sekcji wyniki badań - usc.
7. Księgi cechu garncarzy w Międzyrzecu 1609-1888:
- Przywileje cechowe 1636-1787 - sygn. 35/69/0/-/1-3
- Protokóły sesji cechu garncarzy 1609-1683 - sygn. 35/69/0/-/4
- Spisy majstrów i czeladników 1817, 1820, 1830-1840, 1846-1888 - sygn. 35/69/0/-/5-7
- Świadectwa 1835-1887 - sygn. 35/69/0/-/8
- Rejestry składek 1609 - sygn. 35/69/0/-/9
- Księgi przychodów i wydatków 1817-1832 - sygn. 35/69/0/-/10-11.
8. Księgi miejskie, radzieckie i wójtowskie 1558-1718:
- Acta advocatialia et proconsularia 1558-1574 - sygn. 35/46/0/-/1
- Akta miejskie "urzędu zupełnego" 1600-1618 - sygn. 35/46/0/-/2
- Księga wójtowska i radziecka 1635-1647 - sygn. 35/46/0/-/3
- Księga landwójtowska 1643-1646 - sygn. 35/46/0/-/4
- Księga burmistrzowska 1646-1671 - sygn. 35/46/0/-/5
- Księga rachunkowo-podatkowa 1705-1718 - sygn. 35/46/0/-/5
W opracowaniu indeks z ww. ksiąg. Wyniki poszukiwań publikowane w projekcie Nazwiska Międzyrzeczan.
9. Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego 1865-1950, nr zespołu 38/24/0 (508 jednostek archiwalnych):
- Rejestry i księgi kasowe, księgi podatkowe, dział administracyjny, księgi meldunkowe, rejestry wydanych paszportów 1873-1918
- Akta miejskie 1919-1939
- Akta miejskie 1939-1944
- Akta miejskie 1944-1950
- Wydział Sądowy Magistratu Miasta Międzyrzeca 1918 - sprawy cywilne.
Wypisy z ksiąg meldunkowych do 1939 r. uzupełniono w drzewie w MyHeritage.
10. Akta dóbr Międzyrzeckich 1818-1856 tożsame z: Akta majątkowe i spuścizny - zbiór szczątków zespołów, poz. 25. Akta dóbr Międzyrzec, 1851-1856, nr zespołu 35/91/0 (13 jednostek archiwalnych):
- Dokumenta do Dóbr Klucza Międzyrzeckiego 1818 - sygn. 35/91/25/-/13
- Dowody do rachunków dóbr Międzyrzec 1851-1856 - sygn. 35/91/25/-/6.
11. Akta dóbr Międzyrzec 1838-1893 [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, nr zespołu 1/342/0/33, Archiwum Gospodarcze Wilanowskie.
12. Akta komisarza służebnościowego do spraw zniesienia służebności na dobrach Międzyrzec i Witoroż w Międzyrzecu (1919-1926) 1927-1933 (1934-1937), nr zespołu 35/432/0 (136 jednostek archiwalnych):
- Akta szczegółowe w sprawie likwidacji serwitutów w poszczególnych obiektach (układ alfabetyczny wg miejscowości), (1919-1926) 1927-1933 (1934-1937).
13. Akta księży administratorów parafii międzyrzeckich [w:] Chełmski Konsystorz Greckokatolicki, nr zespołu 35/95/0:
- Akta osobiste. Podkowicz Piotr [wikariusz parafii Biszcza, administrator parafii Chmielek, Kanie, Uhrusk, Międzyrzec Nowe Miasto, proboszcz parafii Dobryń] 1843-1874, 1876-1899 - sygn. 35/95/0/12.3/978
- Akta osobiste. Hanytkiewicz (Hannytkiewicz) Faustyn [proboszcz parafii Międzyrzec Nowe Miasto, administrator i dziekan międzyrzecki, administrator parafii Ruskowola, Kostomłoty] 1834-1834, 1851-1867 - sygn. 35/95/0/12.3/790
- Akta osobiste. Horoszewicz Andrzej [administrator i proboszcz parafii Witoroż, proboszcz parafii Międzyrzec Stare Miasto] 1834 - 1834, 1844 - 1858, 1870 - 1870 - sygn. 35/95/0/12.3/796
- Akta ks. Onufrego Kicowskiego, administratora parafii Międzyrzec Nowe Miasto, Chutcze, Wysokie Mazowieckie, Szkopy, Sawice Ruskie, wikarego parafii Hrubieszów 1837-1872 - sygn. 35/95/0/12.3/838
Wyniki w zakładce wyniki badań.
- Akta osobiste. Żypowski Andrzej [administrator parafii Wytyczno i Wołoskowola, wikariusz parafii Międzyrzec Stare Miasto, administrator i proboszcz parafii Kolembrody, proboszcz parafii Rudno, Sokołów] 1847 - 1872 - sygn. 35/95/0/12.3/1143.
14. Księgi sądowe z okolicznych terenów:
- Księgi grodzkie drohickie (1474–1744, zespół nr 89), seria I, księgi nr 1-11 (1541 - 1599 r.), seria II księgi 1-9 (1473-1586) Seria II w trakcie rzeglądu
- Księgi ziemskie drohickie (1515-1696, zespół nr 88)
- Księgi ziemskie suraskie (1554-1705, zespół nr 93)
- Księgi grodzkie mielnickie (1562-1596, zespół nr 91).
Pozostałe roczniki w archiwach Białorusi, Rosji i Litwy.
Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim:
1. Akta Sądu Pokoju w Międzyrzecu Podlaskim 1919-1928, nr zespołu 38/484/0 (450 jednostek archiwalnych):
- Akta w sprawie z powództwa Józefa Netczuka, Marianny Denisiuk i Emiliii Łysańczuk przeciwko Aleksandrowi Stecińskiemu o podział gruntu 1921-1921, poszyt, stan db, C.47 - sygn. 38/484/0/28
- Akta w sprawie z powództwa Jana Netczuka przeciwko Hieronimie Zaniewicz o wydanie alimentów lub 1000 marek 1920-1920, poszyt, stan db, C.165 - sygn. 38/484/0/22
- Akta w sprawie z powództwa Bartłomieja Wolskiego i innym przeciwko Edwardowi Wolskiemu i innym o podział majątku po Franciszku i Wiktorii małż. Wolskich 1927, poszyt, stan db, C.189 - sygn. 38/484/0/242
- Akta w sprawie z powództwa Jana Nestoruka przeciwko Franciszce Kalinka i innym o podział działki ziemi spadkowej po Tomaszu Nestoruku 1922-1923, poszyt, stan db, C.516 - sygn. 38/484/0/90
- Akta w sprawie z powództwa Leokadii z Łukasiewiczów Nestoruk przeciwko Feliksowi Łukasiewiczowi i innym o podział majątku po Marcinie i Katarzynie małż. Łukasiewiczach 1926, poszyt, stan db, C.570 - sygn. 38/484/0/183
- Akta w sprawie z powództwa Bolesława Murawca przeciwko Albinie Mankiewicz i innym o podział majątku po Franciszku i Annie małż. Murawiec 1922, poszyt, stan db, C.96 - sygn. 38/484/0/60
- Akta w sprawie z powództwa Piotra Mankiewicza przeciwko Feliksowi Mankiewiczowi i innym o podział majątku po Ludwiku i Franciszce małż. Mankiewicz 1923, poszyt, stan db, C.44 - sygn. 38/484/0/92
- Akta w sprawie Mikołaja Netczuka i Piotra Mankiewicza [zam. Międzyrzec] oskarżonych z art. 158 cz. 1 kk [o złożenie fałszywych zeznań] 1923, poszyt, K 296/1923, stan db - sygn. 38/509/0/4.3.2./2036.
- Akta w sprawie z powództwa hr. Andrzeja Potockiego przeciwko Mankiewiczowi Piotrowi i Józefowi Chołodzie vel Chołodzińskiemu o sumę pieniędzy 1927, poszyt; stan db, C.850 - sygn. 38/484/0/279.
1a. Akta Sędziego Pokoju w Międzyrzecu Podlaskim 1882-1915, nr zespołu 38/692/0 (6 jednostek archiwalnych):
- Rejestr wydziału hipotecznego przy Sądzie Pokoju miasta Międzyrzeca 1882-1891, nr zespołu 38/692/0/-/2.
- Akty notarialne zatwierdzone przez Sędziego Pokoju Miasta Międzyrzeca z lat 1914-1915, nr zespołu 38/692/0/-/1.
- Rejestr Wydziału Hipotecznego przy Sądzie Pokoju miasta Międzyrzeca 2 Okręgu Siedleckiej Guberni 1903-1906, nr zespołu 38/692/0/-/5.
- Rejestr Wydziału Hipotecznego przy Sądzie Pokoju miasta Międzyrzeca 2 Okręgu Siedleckiej Guberni 1906-1908, nr zespołu 38/692/0/-/6.
- Rejestr przyjęty przez Sekretarza Wydziału Hipotecznego przy Sądzie Pokoju miasta Międzyrzeca 1891-1897, nr zespołu 38/692/0/-/3.
- Rejestr Sekretarza Wydziału Hipotecznego przy Sądzie Pokoju miasta Międzyrzeca 1897-1902, nr zespołu 38/692/0/-/4.
2. Akta Sądu Powiatowego w Radzyniu Oddział Zamiejscowy w Międzyrzecu Podlaskim i Sądu Grodzkiego w Międzyrzecu Podlaskim 1929-1948, nr zespołu 38/112/0 przeniesiono do Archiwum Akt Nowych nr zespołu 2/2241/0/10 (1426 jednostek archiwalnych):
- Akta spraw z lat 1929-1937 (1948) w sprawach o podział majątku, spadek, eksmisję, wyrządzone szkody, zaległe sumy:
- Akta w sprawie z powództwa Konstantego Biernackiego przeciwko Tomaszowi Netczukowi i innym o podział majątku po Antonim Netczuku 1930-1930, poszyt, stan db, C.401 - sygn. 38/112/0/147.
2a. Akta Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej, nr zespołu: 38/509/0:
- Akta w sprawie Kazimierza Netczuka [zam. Międzyrzec] oskarżonego z art. 157 cz. 1 kk [o fałszywe oskarżenie Stanisława Czuchraniuka o kradzież pieniędzy] 1927-1928, skoroszyt, stan dobry, 54 karty - sygn. 38/509/0/2357.
- Akta w sprawie Juliana Kieruczenko [zam. Międzyrzec] oskarżonego z art. 157 cz. 1 i 158 cz. 1 kk [o fałszywe oskarżenie Mikołaja Paluszkiewicza i Benedykta Netczuka o obcięcie ogona jego koniowi oraz złożenie fałszywych zeznań] 1928-1929, poszyt, stan db., 57 kart - sygn. 38/509/0/2425.
3. Akta notariusza Franciszka Radzikowskiego w Międzyrzecu 1811-1830 (1832), nr zespołu 38/178/0 (22 jednostki archiwalne):
- Księgi aktów notarialnych 1811-1830 (1832) - sygn. 38/178/0/1-19
- Repertoria 1817-11824 - sygn. 38/178/0/20-21
- Skorowidz 1811-1827 - sygn. 38/178/0/22.
Wyniki pwrowadzone do drzewa w MyHeritage.
4. Akta notariusza Jana Piotra Baranowskiego w Radzyniu Podlaskim 1825-1850 (1851), nr zespołu 38/182/0 (24 jednostki archiwalne):
- Księgi aktów notarialnych z 1825-1827, 1829, 1832, 1834-1850 - sygn. 38/182/0/1-22:
- Umowa przedślubna między Janem Netczukiem i Magdaleną z Gaszewskich z dnia 21.11.1833 r.
- Umowa przedślubna między Bartłomiejem Wolskim i Anielą z Lewandowskich z dnia 01.02.1836 r.
- Repertorium i skorowidz z lat 1832, 1847-1850 (1851) - sygn. 38/182/0/23-24).
Wyniki pwrowadzone do drzewa w MyHeritage.
5. Akta notariusza Józefa Choromańskiego w Międzyrzecu, Wydział hipoteczny przy Sądzie Pokoju 1876-1904 (1905-1911), nr zespołu 38/302/0 (91 jednostek archiwalnych), dawny nr zespołu AP Lublin: 35/380/0:
- Księgi aktów notarialnych 1876-1904 - sygn. 38/302/0/1-51
- Repertoria 1876-1904 (1911) - sygn. 38/302/0/52-86
- Skorowidze 1876-1904 - sygn. 38/302/0/87-91.
Wyniki pwrowadzone do drzewa w MyHeritage.
5a. Akta notariusza Józefa Borkowskiego w Międzyrzecu Podlaskim - włączony do zespołu nr 213 - Akta notariusza Józefa Choromańskiego w Łosicach, dawny nr zespołu AP Lublin: 35/381/0.
6. Akta notariusza Zygmunta Rapczewskiego w Międzyrzecu Podlaskim (1901-1903) 1904-1914 (1915-1921), nr zespołu 38/215/0 (60 jednostek archiwalnych), dawny nr zespołu AP Lublin: 35/382/0:
- Księgi aktów notarialnych 1904-1914 - sygn. 38/215/0/1-35
- Repertoria 1904-1914 (1915-1921) - sygn. 38/215/0/36-48
- Skorowidze (1903) 1904-1914 (1915) - sygn. 38/215/0/49-60.
7. Akta notariusza Jana Gulińskiego w Międzyrzecu Podlaskim 1919-1930, nr zespołu 38/53/0 (30 jednostek archiwalnych):
- Księgi aktów notarialnych 1919-1930 - sygn. 38/53/0/1-12
- Repertoria 1919-1930 - sygn. 38/53/0/13-26
- Skorowidze 1919-1930 - sygn. 38/53/0/27-30.
8. Akta notariusza Leona Łukaszewicza w Międzyrzecu Podlaskim 1930-1941, nr zespołu 38/54/0 (33 jednostki archiwalne):
- Księgi aktów notarialnych 1930-1941 - sygn. 38/54/0/1-11, 30-31
- Repertoria 1930-1941 - sygn. 38/54/0/12-20, 32
- Skorowidze 1930-1941 - sygn. 38/54/0/21-29, 33.
9. Akta notariusza Antoniego Sobolewskiego w Międzyrzecu Podlaskim 1941-1951, nr zespołu 38/550/0 (22 jednostki archiwalne).
10. Akta Państwowego Biura Notarialnego w Międzyrzecu Podlaskim 1952-1968, nr zespołu 38/555/0 (58 jednostek archiwalnych).
Archiwum Państwowe w Częstochowie:
Tutaj znajdują się kopie dziewiętnastowiecznych ksiąg metrykalnych z Częstochowy, gdzie Netczukowie krótko mieszkali w drugiej połowie XIX w.
Kwerenda bez rezultatu.
1. Akta metrykalne parafii prawosławnej w Częstochowie 1872-1901:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1872-1901 - sygn. ?/218/0.
Kwerenda bez rezultatu.
2. Akta metrykalne parafii rzymskokatolickiej św. Zygmunta w Częstochowie 1808-1901:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1808-1901 - sygn. ?/56/0.
Kwerenda bez rezultatu.
3. Akta USC i metrykalne parafii rzymskokatolickiej św. Barbary w Częstochowie 1891-1901:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1891-1901 - sygn. ?/422/0.
Archiwum Państwowe w Krakowie:
Tutaj znajdują się kopie dziewiętnastowiecznych ksiąg metrykalnych z Kościoła św. Krzyża w Krakowie, gdzie unici zwierali małżeństwa mieszane z łacinnikami w latach 1870-1905.
Kwerenda bez rezultatu.
1. Akta metrykalne parafii rzymskokatolickiej św. Krzyża w Krakowie 1870-1901:
- Akta urodzeń, małżeństw i zgonów 1870-1886, 1888-1889 - sygn. ?/327/0.
Kwerenda bez rezultatu.
Archiwa Państwowe Ukrainy w Żytomierzu i Równem:
Na Ukrainie mieszka wielu Netczuków. Pochodzą oni głównie z obwodu żytomierskiego. Mieszkają w Andruszówce, Berdyczowie i w okolicach tych miast. Szesnastowieczny Wołyń na Ukrainie to domniemane miejsce pochodzenia polskich Netczuków od Naczków - Kozarów - Sakowiczów. Wśród wielu miejsc wspominane są szczególnie okolice miast Ostróg i Sławuta oraz dobra włości zbaraskiej. Możliwe, że w archiwach obwodowych zachowały się księgi metrykalne lub jakiekolwiek dokumenty, które pomogłyby rozwikłać tajemnicę pokrewieństwa Netczuków w Polsce, na Ukrainie i w Rosji.
Wyniki poszerzonych kwerend archiwalnych źródeł z terenu Rusi zostały przedstawione w dziale Historia - Geneza.
Archiwum Stowarzyszenia "Memoriał" w Moskwie, wyciągi z Archiwów Państwowych Federacji Rosyjskiej:
W dokumentach, zwłaszcza w księgach wojskowych, znaleźć można wiele wzmianek o Netczukach z Ukrainy.
Lista wyników w zakładce wyniki badań.
Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie:
W archiwum tym znajdować się mogą akta naszych wojskowych, m.in. odbywających zasadniczą służbę wojskową w latach 1921-1939 oraz od 1945 r. jak również akta żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. W wyniku korespondencji z CAW, dowiedzieliśmy się, że czytelnia jest zamknięta do odwołania z powodu remontu budynku, który potrwa do 2014 r. Dane Franciszka Netczuka vel "Leszczuka" dostępne od zaraz znajdują się w księdze odznaczonych i poległych (w naszej Bibliografii), natomiast jego akta można przeglądać tylko w czytelni, która będzie otwarta dopiero ok. 2014 r.
Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego:
1. Wspomnienia członka AK - Jerzego Józefa Mindziukiewicza z 14.06.2010 r. o ks. Józefie Netczuku.
Zobacz treść wywiadu.
NIAB Mińsk, Białoruś:
- Księgi grodzkie bielskie (1563-1694, fond nr 1706), (zdigitalizowane, skany dostępne w pracowni naukowej AP Białystok)
- Księgi grodzkie brzeskie (1564-1814, fond nr 1705),
- Księgi ziemskie brzeskie (1566-1821, fond nr 1741),
- Księgi grodzkie drohickie (1514-1784, fond nr 1715), (zdigitalizowane, skany dostępne w pracowni naukowej AP Białystok)
- Księgi ziemskie drohickie (1431-1683, fond nr 1759),
- Księgi grodzkie mielnickie (1537-1709, fond nr 1726),
- Księgi ziemskie suraskie (1623-1772, fond nr 1789),
- księgi grodzkie łukowskie jedna księga (1536-1541, fond nr 1723), zdigitalizowana.
RGADA Moskwa, Rosja:
- Księgi grodzkie brzeskie (1650-1669, fond 356, opis 1),
- Księgi grodzkie drohickie (1584-1586, 1634-1634, 1685-1687, 1698),
- Księgi ziemskie drohickie (1588-1628, fond 356, opis 1),
- Księgi grodzkie mielnickie (1592-1598, fond 356, opis 1).
BUW Wilno, Litwa
- Księgi ziemskie brzeskie, 2 księgi (1629, fond nr 7), częściowo zdigitalizowane.
Archiwa prywatne
Archiwum Państwa Markowskich z Międzyrzeca Podlaskiego / materiały Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu:W posiadaniu Pana Henryka Markowskiego z Międzyrzeca znajduje się Wyciąg z Inwentarza Skarbowi Dóbr Międzyrzec służącego w Roku 1789 sporządzonego co do Grontów i Łąk oraz Domów i Placów przez Mieszkańców Międzyrzeca posiadanych sporządzonego. Dokument ten oprócz opublikowanego przez Pana Jerzego Chomickiego wykazu działek miejskich i ich właścicieli (vide RM t. XX-XXII, M.Pdl. 1988-1990, str. 78-169), zawiera wykaz gruntów ornych i łąk. Z tego względu może być przydatny w określeniu zmian lokalizacji działek użytkowanych przez Netczuków w drodze dziedziczenia i ich przechodzenia między małżonkami. Znamy w przybliżeniu lokalizację i areał gruntów Netczuków od 1900/1920 r. Wykazy operacji notarialnych oraz Akta komisarza służebnościowego (...) pomogą w rozpoznaniu zmian gruntowych w XIX i XX w. w szczególności w latach 1811-1832 i 1876-1939. Wyciąg z Inwentarza (...) z pewnością pomoże cofnąć się jeszcze o ok. 20 lat wstecz do 1789 r. Informacje uzyskane z danych ewidencyjnych pozwolą zweryfikować podanie o wspólnej miedzy Netczuków z Narutowicza i z ul. Warszawskiej.
Archiwum rodziny Zygmunta Netczuka (materiały w posiadaniu ks. Janusza Netczuka):
Prywatne archiwum rodzinne Zygmunta Netczuka, gromadzi pamiątki dotyczące linii Zygmunta Netczuka i domu przy ul. Narutowicza w Międzyrzecu.
Archiwum Rodziny Netczuków z Wrocławia im. E. Wolskiego (dawniej Archiwum rodziny Eugeniusza Netczuka):
Prywatne archiwum rodziny Netczuków z Wrocławia. Gromadzi pamiątki dotyczące linii Eugeniusza Netczuka i Gałęzi z ul. Narutowicza w Międzyrzecu. Więcej w dziale Archiwum Genealogiczne.
Archiwum Genealogiczne Rodu Netczuków:
Archiwum dokumentuje genealogię wszystkich Netczuków. Aktualnie choć zostało wydzielone z prywatnego archiwum nadal jest własnością Netczuków z Wrocławia. W przyszłości może zostać przekazane sformalizowanemu Klubowi lub w drodze zapisu naszym sukcesorom w badaniach genealogicznych całego rodu. Więcej w dziale Archiwum Genealogiczne.