Piotr Mankiewicz (1888 - 01.11.1966)
Brat Antoniny z Mankiewiczów Netczukowej. Urzędnik, kasjer w
Magistracie miasta Międzyrzeca, sekretarz Sądu Pokoju w Międzyrzecu,
organista w Wilnie. Tadeusz Mankiewicz (1900 - 07.11.1963)
Brat Antoniny z Mankiewiczów Netczukowej. Nauczyciel, rzemieślnik-metaloplastyk, wykonał kuta bramę cmentarza w Leśnej Podlaskiej, prowadził tam też elektrownię.Bronisława z Mankiewiczów Słonecka (25.01.1892 - 17.06.1976)
Siostra stryjeczna Antoniny z Mankiewiczów Netczukowej.Antoni Nestoruk z Żabiec
Unita, krewny Rozalii z Nestoruków Wolskiej, teściowej Eugniusza Netczuka. Antoni zbudował w Żabcach prywatną kaplicę dla unitów, zabraną siłą przez władze carskie dla prawosławnych.Wolscy - Rzewuscy - Beydowie
Jan Beydo (Wolski - Rzewuski) (ok. 1565 - ok. 1630)
W 1606 r. razem z żoną Jawną (Ewą) nabywa trzecinę ziemi we
wszystkich trzech polach w Międzyrzecu od Jacka Supronika, między
miedzami Miska Niecczuka i Hryca Kostiuczka. Syn Biernata na Beydach
[1].W 1580 r. dobra Bejdy - Klimy, w parafii Przesmyki, należały do braci Biernata (ojca ww. Jana z Międzyrzeca) i Stanisława Beidów [2]. Stanisław, syn Jana, dziedzic na Beydach w 1580 r. Marcin i Andrzej, synowie tegoż Stanisława, dziedzice w Beydach w 1589 r. Jerzy, Krzysztof, Mikołaj, Stanisław, Jan (ww. Jan z Międzyrzeca) i Marcjan, synowie Bernarda, dziedzice w Beydach 1589 r. Samuel, syn Jerzego przyznał w 1626 r. sumę bratu Stanisławowi. Feliks, pisarz grodzki mielnicki, 1639 r. Kazimierz, pisarz grodzki kamieniecki, i Kazimierz-Jan, syn Jana, obierali plennipotentów w 1653 r. Jan łowczy, Stefan Cześnik drohiccy i Szczęsny podpisali z woj. podlaskim elekcję Augusta II w 1697 r. [3].
Miał w Międzyrzecu syna Andrzeja Bejdę Wolskiego-Rzewuskiego.
Bibliografia
[1] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 3, Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego, Akta miejskie "urzędu zupełnego" 1600-1618, pagina 88v, 89 (skan 132, 297), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[2] Źródła Dziejowe, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, T. 17. w serii, T. 6 w publikacji, Podlasie cz. 1, Warszawa, 1908, s.14, por. M. Woliński, Herbarz szlachty ziemi łukowskiej na Lubelszczyźnie, t. II, s. 60;
[3] A. Boniecki, Herbarz polski, t. I, s. 176, EP11, por. M. Woliński, Herbarz szlachty ziemi łukowskiej na Lubelszczyźnie, t. II, s. 60.
Andrzej Beydo (Wolski - Rzewuski) (ok. 1595 - ok. 1660)
Syn
ww. Jana nabywa w
Międzyrzecu dom 8 stycznia 1639 r.:: "Zapisz wyeczny od Waszilya
Kusznyerza jego Mosci panu Andrzeiowy Beydowy dnia 8 sticznia r.p. 1639
… Wasil Kusnierz … z małżónką swą na
imię Katarzyną tak też i z oycem swem na imię Janem Bohońskim,
który prziznały dobrowolnye przed Urzedem ysz puscamy dom
swoy y z gruntem na ktorem stoyi z ogrodem podlie jego leżąci y z domem
stoiącem na ulycy Drogiczkiey pacyna się od burku asz li do ogroda Jana
Kozara [ród Netczuków] nad uliczką do czerkwie S.
Mikołaia ydączą a z drugą stronę Woycziecha Czelinskiego [brat
Adam Czeliński jest mężem córki Onaczki Hrycowicza
Małyszowicza i Nastazji Onaczkowej Starej z rodu Netczuków] któri to te dom
pusczamy y prziznaczamy wiecnoscią jego mosci panu Andrzeyowy Beydowy
według sumu yego yako wiżey w protokulye opysano ..." [1].Rzewuscy w Międzyrzecu pisali się Wolscy-Rzewyscu, potem Wolscy, prawdopodobnie pochodzą z Wólki Jajkowskiej koło Rzewusk Starych na Podlasiu lub Bejdów Klimów, używają h. Lubicz, niewłaściwie Jastrzebiec, Krzywda.
Andrzej miał w międzyrzecu synów: Jakuba, Wacława i Wawrzyńca oraz córkę.
Bibliografia
[1] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 3 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego Księga wójtowska i radziecka 1635-1647, pagina 76 (skan 476), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023.
Jakub Rzewuski (Beydo - Wolski) (ok. 1620 - ok. 1660)
Szlachcic
i awanturnik w Międzyrzecu na Starym i Nowym Mieście notowany
w latach 1643-1669, ożeniony z mieszczanką międzyrzecką pochodzącą z
rodu szlacheckiego Latko, córką Krzysztofa Latki z Kobylina.
Być może tożsamy z pisarzem grodzkim drohickim 1674-1688 [1].
Miał braci Wacława i Wawrzyńca oraz siostrę. Syn ww. Andrzeja. Miał braci Wacława
i Wawrzyńca oraz siostrę.
Notowany w księgach sądowych
międzyrzeckich:"16 maja 1644 r. Protestacja Tomasza Chomycz Raczkiego Nowomiesczkiego na Jakuba Rzewuszkiego.
Przyszedszy do xiąg lendwojtowskich miesczkich miedzirzeczkich przed pana Jakuba Mieczkowskiego Lendwojta Tomasz Chomycz uczynił żałobną protestacią na Jakuba Rzewuszkiego który go znieważył słowy niepoczcziwemy w domu Matyasza Skrabyka na weszilu i zadał mu raz uderzony pod okiem lewem raz spuchły szyni krwawy do tego słowa ty chłopie kudła skurwisynu żecz szablą wytne sczoki czi przy tey zniewadze było ludzy nie mało godnych wiary który mogą prziznacz kiedy tego będzie potrzeba których raz był oglądacz. W domu pana lendwoyta przez Tomasza Turskiego podwoyskiego? Była zniewaga jest zapisana do xiąg lendwojtowskych do rozprawy die 16 maii" [2].
"9 czerwca 1644 r.
Protestacia Polisza na Wawrzincza Rzewuszkiego poddanego jego mosczy
Xiedza Władysława Zakliky proboscza Nowomiesczkiego. Przyszedszy do xiąg lendwoytowskych przed pana Jakuba Mieczkowskiego lendwojta Polisz uczynił żałobną protestacią na Wawrzynca Rzewuszkiego który go na dobrowolney drodze podkawszy pobył kiiem i razy mu zadał szkodliwe na pleczasz, razy szine bite i ucho prawe podrapane i bok prawy szini pobity i insze razy pobite na prawey rencze na łokcziu raz sziny uderzony które razy były oglądane przez Tomasza Turskiego podowojskiego i szą zapyszane do rozprawy" [3].
"8 czerwca 1644 r. Sprawa Waska Soyjka z Jakubem Rzewuszkiem … o zniewagę siostry (...)" [4].
"15 lipca 1644 r.
Protestacya Krzysztopha Latka na Jakuba Rzewuszkiego zieczia swego
(...)" [5]."1644 r. Protestacja burmistrza i Krzysztofa Mastalreczika na Jakuba i brata jego Wacka Rzewuskich za pobicie" [6].
"23 sierpnia 1644 r. Jakub Rzewuski przyłapał na cudzołustwie Jiowa Winniczkę i Stanisłswa sługę" [7].
"Jawa Winniczka przeciwko Stanisławowi Staszka czeladnikowi Jakuba Rzewuskiego(...)" [8].
"23 stycznia 1645 r. Protestacja Jana Morawcza na Jakuba Rzewuszkiego.
Przyszedszy do xiąg lendwojtowskich przed pana Jakuba Mieczkowskiego lendwoyta Jan Morawiecz uczyniał żałobną protestacią na Jakuba Rzewuszkiego ktory go znieważył w domu Osipa Skraby na posziedzeniu dnia 22 którego uderzył kiiem w głowe z ktorem nie miał żadnej przicziny czo szię stało przy ludziach poczczciwych którzy powinny prziznacz te zniewage ktorą Jan Morawiecz rozkazał zniewagę swą do rozprawy zapisacz. 23 januarrii 1645" [9].
Bibliografia
[1] Tomasz Jaszczoł, Lista dobrodziejów klasztoru franciszkańskiego w Drohiczynie z lat 1678-1783, w: "Małe miasta. Zabytki”, red. M. Zemło, R. Dobrowolski, KUL 2009;
[2] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 85 (skan 173), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[3] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 97 (skan 196), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[4] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 101v (skan 206), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[5] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 104 (skan 211), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[6] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 115v (skan 234), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[7] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 116-116v (skan 236-237), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[8] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 117 (skan 238), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023;
[9] AP w Lublinie, sygn. 35/46/0/-/4 Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego księga landwójtowska 1643-1646, pagina 132 (skan 268), opracowanie Ł.K. Netczuk, Indeks do dawnych ksiąg miejskich miasta Międzyrzeca Podlaskiego (1558 - 1718), Wrocław - Międzyrzec Podlaski, 2023.
Tomasz Wolski (ok. 1750 - ?)
Potomek ww. Beydów Wolskich Rzewuskich. Przodek Gabryeli z Wolskich Netczukowej. W 1788 r. właściel działki siedliskowej z domem i ogrodem przy ul. Blechowej w Międzyrzecu (obecnie ul. Narutowicza 5). Dz. nr 45 na Nowym Mieście o wym. dł. 151 pręcików (ok. 67,43 m), szer. od ulicy 35 pręcików (ok. 15,63 m), szer. od zatyłka 36 pręcików (ok. 16,07m). Pow. 53 pręty i 60 pręcików kwadratowych (ok. 1070,0 m2), czynsz 2 zł 8 gr 2 szel. [1].W tym miejscu Wolscy i ich spadkobiercy – Wieliczkowie mieszkali do 2009 r. kiedy ostatnia połowa działki została sprzedana sąsiadowi. Działka była w latach 2008-2009 przedmiotem postępowania o ustalenie własności i spadkobierców po Zuzannie z Wolskich Wieliczkowej, gdyż nie sporządzono testamentu, a w księgach wieczystych zmarli od lat Tomasz i Rozalia pozostawali właścicielami do 2009 r. W sprawie kluczowym świadkiem wykonania ostatniej woli Zuzanny z Wolskich był Tadeusz Netczuk [2].
Wolscy są w tych samych wpisach metrykalnych od 1688 r. w Międzyrzecu [3].
Bibliografia
[1] Księga podatkowa 1788-1789, Chomicki J., Powstanie i rozwój układu urbanistycznego Międzyrzeca Podlaskiego od średniowiecza do czasów obecnych, [w:] Rocznik Międzyrzecki, t. XX-XXI-XXII, 1988-1990, Międzyrzec Podlaski, s.78-169;
[2] Archiwum RN z Wrocławia, Akta sprawy spadkowej 2008-200, zeznanie Tadeusza Netczuka;
[3] Pleszczyński A., Opis historyczno-statystyczny parafii międzyrzeckiej, 1911.
Józef Feliks Wolski (1822 - ?)
Podobno daleki krewny pradziadków Gabryeli z Wolskich Netczukowej. Urodził się w Antopolu (Wołyń) w roku 1824 (wg metryk dzieci w 1822). Był synem Walentego Wolskiego i Wiktorii z Suchowolskich. Był kasjerem w dobrach Międzyrzec (w skarbie Międzyrzeckim wg metryki ur. córki) w powiecie radzyńskim. W 1855 wraz z rodziną wylegitymował się z herebem Lubicz w Heroldii Królestwa Polskiego. Co w rodzinie Tomasza Wolskiego uznane zostało za niegodne kupienie szlachectwa u zaborcy. Ślub w Jeruzalu (pow. Siennicki) 26.05.1844 r. z Marianną, ktora była córką piwowara Juliana Tymowskiego i Marianny z Zytkowskich. Żona Józefa urodziła się ok. 1822 w Warszawie. Według legitymacji prapradziadkiem Józefa był Aleksander Wolski, podstoli sochaczewski ur. 1674 r. [1].Jednak są podstawy do tego by uznać wywód przedłożony w Heroldii za nieprawdziwy. Na postawie badań historii rodziny Wolskich-Rzewuskich z Rzewusk Starych na Podlasiu, ojciec Józefa Feliksa - Walenty Wolski ur. się w 13.02.1761 r. w Wólce-Biernatach, był synem Ludwika Wolskiego-Rzewuskiego i Franciszki z Wólki Biernackiej, wnukiem Franciszka, prawnukiem Adaukta. Pochodził w prostej linii od Jana Rzewuskiego h. Jastrzębiec, używającego od 1559 r. nazwiska Wolski, dziedzica Rzewusk Starych, Wólki, Woli Jajkowskiej, Suchodołu i Osewki [2]. Trzeba pamiętać także, że w Międzyrzecu i okolicach do XVII w. żyła rodzina Rzewuskich, członkowie bractwa różańcowego, bez wątpienia szlachta z Rzewusk, którzy w XVIII w. zostają tylko przy nazwisku Wolski. W mieście ostatecznie schodzą do stanu mieszczańskiego, podobnie jak kilka rodzin Rzewuskich w miejscowosciach otaczających Miedzyrzec do stanu chłopskiego w końcu XVIII w. [3].
Bibliografia
[1] Wywód Józefa Feliksa i Walentego na podstawie danych legitymacji Heroldii Królestwa Polskiego;
[2] Informacja od Pana Jerzego Stanisława Wolskiego, na podstawie metryk marafialnych;
[3] Akta metrykalne parafii Międzyrzeckiej;
Jan Wolski (ok. 1775 - po. 1830)
Przodek Gabryeli z Wolskich Netczukowej. W 1827 r. razem z Teodorem Netczukiem był ławnikiem w Międzyrzecu [1].Bibliografia
[1] Geresz J., Międzyrzec Podlaski. Dzieje miasta i okolic, Międzyrzec Podlaski, 2001, s. 155; relacje Tomasza Wolskiego.
Bartłomiej Wolski (1815 - 1890)
Syn Jana. Pradziadek Gabryeli z Wolskich Netczukowej, daleki kuzyn Józefa Feliksa. W roku 1850 (23 IX) brał udział w prowadzeniu pielgrzymki do Leśnej, w intencji męskiego potomka. Członek Bractwa Różańcowego przy parafii p.w. Św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim [1]. To on zakupił Nowy Testament w rycinach z 1859 roku wydany w Paryżu, znajdujący się w Bibliotece Rodziny Netczuków, przekazany w spadku przez Helenę z Wolskich Steciukową i Gabryelę z Wolskich Netczukową Tadeuszowi Netczukowi. Założył w 1889 lub 1890 Archiwum rodzinne Wolskich [2].31.07.1853 r. był świadkiem na chrzcie Ignacego Mankiewicza nr aktu ur. 142 – 1853 r. Bartłomiej - Mieszczanin, gospodarz rolny, lat 36 [3]. 11.11.1855 r. wraz z Teklą Lewandowską był świadkiem na chrzcie i ojcicem chrzestnym Katarzyny Fraczkiewicz (Frąckiewicz) nr aktu ur. 157/1855 [4].
Bibliografia
[1] Maleszyk M., Bractwo różańcowe w parafii Międzyrzec Podlaski w latach 1614-1905, [w:] Rocznik Międzyrzecki, t. XXIX-XXX, Międzyrzec Podlaski 1999, s. 199;
[2] Relacje: Edwarda Wolskiego, Tomasza Wolskiego, Gabryeli z Wolskich Netczukowej i Heleny z Wolskich Steciukowej;
[3, 4] Księgi metrykalne parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu, Archiwum Państwowe w Lublinie.
Franciszek Wolski (04.04.1851 - 27.02.1914)
Syn Bartłomieja. Dziadek Gabryeli z Wolskich Netczukowej. W 1883 roku był świadkiem przy kupnie przez parafię św. Mikołaja budynku. Członek Bractwa Różańcowego [1]. Do bractwa tego należeli w XVIII w. Rzewuscy i Wolscy z Międzyrzeca i okolic. Był zręcznym zegarmistrzem [2]. W 1888 r. był także świadkiem sprzedaży działki przez Maryannę Wiktorównę z Netczuków Paluszkiewiczową Eleonorze Paluszkiewicz [3].Bibliografia
[1] Maleszyk M., Bractwo różańcowe w parafii Międzyrzec Podlaski w latach 1614-1905, [w:] Rocznik Międzyrzecki, t. XXIX-XXX, Międzyrzec Podlaski 1999, s. 188;
[2] Wspomnienia Heleny z Wolskich Steciukowej, 1998;
[3] Akt notarialny nr 236 z 01.05.1888 r. spisany u rejenta Józefa Choromańksiego w Międzyrzecu między Maryanną Paluszkiewiczową i Eleonorą Paluszkiewicz, źródło: Archiwum Rodziny Markowskich.
Edward Wolski (1883 - 25.10.1959)
Syn Franciszka.
Stryj Gabryeli z
Wolskich Netczukowej.
Kontynuował
prowadzenie archiwum
i kroniki Wolskich. Tuż po
wyzwoleniu Międzyrzeca przez sowietów, Edward Wolski,
ostatni
opiekun
tej rodzinnej instytucji został oskarżony przez NKWD o posiadanie
obszernego podejrzanego archiwum i następnie aresztowany. Wyjaśnienie
władzom pochodzenia tego rodzinnego archiwum, zajęło rodzeństwu Edwarda
3 miesiące. Na szczęście Edwarda zwolniono w końcu z aresztu w
Lublinie, natomiast archiwum zostało w lipcu 1944 r. w dniu
aresztowania
właściciela wywiezione na dwóch wozach z domu Wolskich przy
ul.
Narutowicza 5, a następnie wg relacji ustnej podobno spalone.
Dowodów
zniszczenia jednak nie było, gdyż nikt nie tego widział, a żołnierze
tylko napomknęli o spaleniu [1]. W 2011 roku udało sie nam odkupić od antykwariusza 4 odpisy metryk urzędowych z XIX w. i 1905 r., dotyczące rodziny Józefa Jana i Petronelli z Mankiewiczów Netczuków. Kolekcjoner wyłączył je ze zbioru ok. 1000 dokumentów metrykalnych dotyczących głównie Żydów międzyrzeckich [2]. Na początku sądziliśmy, że mogły pochodzić z tego źródła, ale teraz bardziej prawdopodobne jest, że odpisy urzędowe pochodzą z dokumentów magistratu międzyrzeckiego ewakuowanego w sierpniu 1915 r. przed frontem wojennym wgłąb Rosji [3], prawdopodobnie do Charkowa na Ukrainie, skąd nie wszystkie dokumenty wróciły [4]. Po wojnie zapewne część dokumentów miejskich poza formalnym obiegiem, trafiła do rąk prywatnych, a potem do kolekcjonerów. W zbiorze kolekcjonera znjadowało się bardzo dużo świadectw znania, metryk i ich odpisów dla ludności żydowskiej, mniej dla chrześcijan, wszystkie ułożone w papierowych szarych kopertach opisanych po rosyjsku nazwiskiem petentów i numerem, gdzie dana rodzina mieszkała. Wszystkie prawdopodobnie z lat 1875-1915.
Metrykalia z archiwum Wolskich stanowiły odpisy z akt wyciągane dla potrzeb zawierania małżeństw, jako alegata. Najprawdopodobniej dostarczał je sam Edward i zainteresowani sąsiedzi i krewni. Wg relacji Heleny z Wolskich Steciukowej, Archiwum Edwarda było dla wielu sąsiadów, w tym i licznych na Nowym Mieście żydów, darmowym źródłem dokumentów w przeciwieństwie do odpłatnych wypisów urzędowych, ale faktycznie mogło tylko ułatiwać odnajdywanie właściwych dokumentów w urzędzie i w aktach cywilnych gromadzonych dawniej przez parafię. Archiwum Wolskich musiało być raczej zbiorem danych genealogicznych i relacji rodzinnych międzyrzeczan [1].
Archiwum Rodzinne Netczuków kontynuuje tradycje archiwum Wolskich, choć formalnie zostało reaktywowane w 1967 r. przez małżonków Tadeusza i Henrykę z Puszczów Netczuków. Z dawnego archiwum Wolskich do lat 1960 przetrwały jedynie szczątkowe pamiątki. Kronika Wolskich, pojedyncze dokumenty dotyczące Netczuków i trochę zdjęć. Kronika zaginęła w latach 60. ARN nosi obecnie symbolicznie imię ostatniego właściciela Archiwum Wolskich – Edwarda i dokumentuje historię całego rodu Netczuków [5].
Bibliografia
[1] Relacje: Edwarda Wolskiego, Tomasza Wolskiego, Gabryeli z Wolskich Netczukowej, Eugeniusza Netczuka, Heleny z Wolskich Steciukowej i Zuzanny z Wolskich Wieliczkowej, a także Henryki z Puszczów Netczukowej, w tym naocznych świadków zdarzeń, użytkowników przedwojennego archiwum oraz ostatnich świadków wyglądu Kroniki Wolskich, zebrane i spisane w latach 1996-2006;
[2] Dokumentacja transakcji zakupu z 2011 r.;
[3] J. Geresz, Międzyrzec Pdolaski dzieje miasta i okolic, 2001, s. 270;
[4] W Charkowie została i tam umarła Józefa Netczukównam która pracowała w magistracie międzyrzeckim, prawdopodobnie nie zdołała wrócić do Polskim, z Ukrainy wrócił m.in. burmistrz Dionizy Korsak;
[5] Archiwum RN, Archiwum Genealogiczne, Kolekcja fotograficzna.