Prawosławne metryki z Międzyrzeca

    W zakładce Badania, sekcja Wyniki badań - Dokumenty USC opublikowaliśmy wyniki zakończonej kwerendy ksiąg metrykalnych obu greckokatolickich parafii międzyrzeckich w latach 1874/1875 - 1908 w czasie gdy obie cerkwie zamieniono na prawosławne. Zaktualizowano także dane i wyniki kwerend na stronach ww. sekcji.

W latach 2011-2012 dokonaliśmy przeglądu części roczników prawosławnej parafii staromiejskiej św. Mikołaja w Archiwum Państwowym w Lublinie. Zakończenie kwerendy możliwe było dzięki opublikowaniu na stronach portalu Szukaj w Archiwach skanów metryk obu cerkwi. Do przejrzenia pozostały pojedyncze roczniki akt z obu tych parafii, jakie znajdują się w AP w Lublinie, a wcześniej były rozproszone poza zespołami akt metrykalnych Międzyrzeca. Obejmują one głównie pojedyncze roczniki z ostatniej ćwierci XIX w. oraz z lat 1905-1914.

W wyniku dotychczasowego przeglądu akt prawosławnych z parafii św. Mikołaja pozyskaliśmy jedynie 5 metryk międzyrzeckich Netczuków i 1 dotyczącą Neszczuków ze wsi Manie. Akta te dotyczą głównie gałęzi Ignacego Netczuka, zwanej prawosławną lub Netczuk-Netczukowski, są to akta zgonów: Paraskiewy, Antoniego i Pawła Netczuków. Ponadto jest akt urodzenia z gałęzi Netczuk-Mankiewicz (linia Mikołaja - Jana) - Hieronimy Netczuk, która jest najprawdopodobniej powiązana z rodziną Gallewiczów, jako córka Jana i Wiktorii z Chalimoniuków. Jest też akt zgonu Anny Benedyktowej Netczuk, żony lub córki nieznanego nam Benedykta, która ur. ok. 1847 r. Najprawdopodobniej nie można jej łączyć z Benedyktem synem Jana i Wiktorii z Chalimoniuków (1884-1930) także z tej linii. W parafii nowomiejskiej nie stwierdzono żadnych akt Netczuków, co nie wyklucza ich obecności jak świadków w aktach metrycznych innych osób.

Pozyskane metryki nie rozwiązały kwestii lokalizacji akt urodzeń, małżeństw i zgonów ponad 20 Netczuków z lat 1875-1910. Wielu z tych akt nie ma w żadnej międzyrzeckiej parafii, także rzymskokatolickiej, część dzieci udało się ochrzcić w obrządku rzymskim z uwagi na obrządek matek. Należy zatem wrócić do poszukiwań w parafiach wskazywanych w rodzinnych podaniach, dokąd mogli udawać się nasi uniccy przodkowie podczas carskich prześladowań. Po kasacji cerkwi greckokatolickiej w 1875 r. w diecezji chełmskiej drastycznie spadła liczebność akt metrycznych w kolejnych rocznikach nowopowstałych parafii prawosławnych. Na podstawie porównania liczebności akt sprzed i po kasacie unii można sądzić, że w Międzyrzecu w parafii św. Mikołaja ubyło od 75% do 90% wiernych. Podobnie w parafii nowomiejskiej.

Ostatni akt urodzenia Netczuków został zarejestrowany już w 1876 r. - rok po likwidacji obrządku, najprawdopodobniej z braku możliwości wyboru kościoła katolickiego, ze względu na unickie korzenie obojga rodziców. Akta zgonów rejestrowane były do 1883 r.  oraz jeden  w 1906 r. z racji miejsca zgonu. Netczukowie wg rodzinnych informacji mieli udawać się do kilku miejsc gdzie mogli chrzcić dzieci i zawierać związki małżeńskie w kościele katolickim. Były to Częstochowa (Jasna Góra), Kraków (par. św. Krzyża), Galicja (parafie greckokatolickie) oraz rzymskokatolickie sanktuaria podlaskie, m.in. Leśna Podlaska. Ponadto nasi krewni wyjeżdżali do Warszawy gdzie łatwiej było ochrzcić w kościele dziecko byłych unitów.

Do wypisów akt parafii greckokatolickiej św. Mikołaja dodano także akta Kieruczenków, Czopów/Czopińskich i Oksiutów - dzieci Netczukówien - łącznie 12 dokumentów. Nowe dane wprowadzono już do tablic genealogicznych. Pod koniec roku zostaną opublikowane na stronie oraz rozesłane z biuletynem. Dane te wymagają także korekt biogramów w sekcji Protoplaści oraz Znani w XIX w. co nastąpi wkrótce.

Ponadto na portalu Szukaj w Archiwach ze zbioorów AP w Lublinie opublikowano Skorowidz do księgi meldunkowej miasta Miedzyrzeca, sygn. 38/24/0/-/229 w zespole nr 38/24/0/ Akta miasta Międzyrzeca Podlaskiego. W skorowidzu występują zameldowani w 1918 r. [zachowano oryginalną pisownię]:
- Ludwik Netczuk
- Benedykt Netczuk
- Stefańja Netczuk
- Stanisław Netczuk
- Tomasz Netczuk
- Tomasz Wolski
- Edward Wolski (1922)
- Wacław Wolski (1925).