W wyniku kwerendy zdigitalizowanych akt metrykalnych za pośrednictwem baz danych Polskiego Towarzystwa Genealogicznego odnaleźliśmy akt urodzenia Stanisława Oleksiuty, syna Jana Oleksiuty i Maryanny z Netczuków (więcej w biogramie), który urodził się 09.05.1876 r. w Warszawie przy ul. Jerozolimskiej 1582 w domu Stanisława Wyderskiego. Mąż Maryanny był w 1876 żołnierzem przebywającym na Kaukazie. Narodziny zgłaszała akuszerka Maryanna Włodzimierska i właśiciel mieszkania Stanisław Wyderski. Rodzicami chrzestnymi byli Stanisław Wendułkowski i Maria Wyderska [2]. Chrzest miał miejsce w kaplicy cmentarnej, gdyż parafię tę utworzono w 1866 r., a nowy kościół zbudowano dopiero po 1883 r. [3].
    Wg informacji przekazanych przez linię Henryka Netczuka, jedna z Netczukówien wyszła za mąż za oficera carskiego wojska. Wyjechali z Międzyrzeca. Jej mąż za zasługi dla Imperium Rosyjskiego otrzymał podobno majorat w rejonie Międzyrzeca [4]. Z kolei z relacji Eugeniusza Netczuka dowiedzieliśmy się, że jedna z jego ciotek wyszła za oficera carskiego, z którym rodzina niechętnie utrzymywała relacje, ze względu na opór w rodzinie Netczuków wobec rusyfikacyjnej polityki caratu zmierzającej do zrusyfikowania Rusinów wg moskiewskich wzorców (likwidacja Unii Brzeskiej, przymusowe wcielenie do prawosławia). Małżonek tejże ciotki przebywał długo w Rosji [5].    Nie zachowała się pamięć o imionach i nazwiskach, ale rodzina przechowała kilka faktów, które pasują do osoby Maryanny z Netczuków i Jana Oleksiuty. Jest to jedyny znany nam obecnie przypadek małżeństwa Netczukówny z carskim oficerem. Jeszcze jedna relacja wspomina jednego z Netczuków, który dzięki koneksjom oficera carskiego, męża Netczukówny, wyjechał do Rosji, gdzie osiadł na stałe, być może chodzi o niejakiego Emiliana Netczuka, który w XIX w. mieszkał w Moskwie [6]. Nie wiemy jednak, z której linii pochodził. Z pewnośсią zupełne zestawienie i przejrzenie metryk międzyrzeckich Netczuków pomoże w rozwikłaniu tej zagadki. Majorat, o którym mówi rodzinna tradycja nie należał do wielkich i być może był donacją innego rodzaju, niestety nie wiemy gdzie się znajdowała i jak długo należał do rodziny.
    Zdaniem Eugeniusza i jego siostry Antoniny (a za słowami ich ojca Mikołaja), etnicznie i kulturowo, Netczukom będącym pod silnym wpływem tradycji łacińskiej małżonek oraz tradycji cerkiewnych diecezji chełmskiej (po synodzie zamojskim z 1720 r. cerkwie międzyrzeckie wiele czerpały z tradycji rzymskiej), pomimo żywej świadomości ruskich korzeni i używaniu ruskiego języka, bliższa była polska okupowana ojczyzna niż kreowana przez carat wszechruskość pod berłem Cara [7]. Brak własnej państwowości Rusinów sprzyjał samookreśleniu się jako grupa etniczno-religijna: Rusini-unici co zaowocowało stosowaniem specyficznej nomenklatury typu "rusin" = "unita" (konfesjonim, dosł. "unijata"), tzn. Rusin wiary "greko-unickiej, tj. ruskiej" itp [8]. Rusini określani wtedy byli przez carską administrację Małorusami, Małorusinami lub pogardliwie chachłakami - z racji specyficznego, odmiennego od rosyjskiego, języka; posługiwali się gwarami północno-zachodnimi języka ukraińskiego, czyli małoruskiego, ale nie utożsamiali się wtedy jeszcze z narodowością ukraińską) [9].
    Przeglądając polską i rosyjską literaturę dotyczącą wszelkich donacji carskich na rzecz wojskowych służących cesarstwu, nie natrafiliśmy na nazwisko Oleksiuta. Co więcej nie jest ono notowane w polskich słownikach onomastycznych . Nie występuję także obecnie w Polsce. Poszukiwania rosyjskich wariantów w Internecie również nie przyniosły rezultatu. Rodzi to podejrzenie, że nazwisko to w aktach parafialnych zostało zniekształcone lub jest pseudonimem. Będziemy nadal badać tę sprawę, aby pamięci rodu przywrócić  linię Maryannay z Netczuków Oleksiutowej.
    Prawdopodobnie do tej sprawy należy przypisać też fakt, że w domu Mikołaja Netczuka i potem Eugeniusza znajdowało się zdjęcie z XIX w. przedstawiające oficera rosyjskiego, ponoć właśnie tego krewnego, męża Netczukówny. Nie ma jednak pewności z jakiego okresu pochodziło i jaki mundur nosił sfotografowany, może to być zarówno oficer carski jak i radziecki, jednakże pewne jest że miał na głowie wysoką szubę [10]. Zaświadczyło o tym wiele osób, jednakże zdjęcie to, zapewne wraz z listami prywatnymi zostało przejęte z domu Eugeniusza Netczuka w latach 1990. przez nasza kuzynkę, z którą nie utrzymujemy kontaktów i nie mamy żadnej wiedzy o jego dalszych losach. Możemy jedynie liczyć łaskawie na otrzymanie kiedyś kopii, co, biorąc pod uwagę stan naszych relacji, nie wydaje się prawdopodobne [11].
     Wracając do Maryanny, w informacjach przekazanych przez rodzinę brak szczegółów, jednak, należy pamiętać, że Mikołaj i Antonina zmarli młodo pozostawiając dzieci skłócone, dlatego wiele faktów umknęło pamięci najmłodszych ich dzieci, a najstarsze nie przekazały kolejnym pokoleniom tej wiedzy. Liczymy, że przedstawione tu informacje, może zwrócą uwagę krewnych i coś jeszcze będzie można wyłuskać z okruchów wspomnień po dziadkach.

Bibliografia i przypisy:
[1] Księga urodzeń, Parafia Rzymskokatolicka św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim, zobacz odpis aktu nr 82/1846 z 26.05.1846 r., odpis z Biblioteki Historii Rodziny Kościoła Mormonów w Salt Lake City, odpisu dzięki życzliwości Pani Bożenny Dereckiej Dupuis z Francji, 2007;
[2] Księga urodzeń, Parafia Rzymskokatolicka św. Barbary w Warszawie, zobacz akt nr 87/1876 na portalu Szukajwarchiwach.pl; 
[3] źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Barbary_w_Warszawie (dostęp: 0612.2013);
[4] Relacja Tomasza Netczuka z Warszawy, e-mail, 2010, ARN;
[5] Relacja Eugeniusza Netczuka, 2003, ARN; 
[6]  Iwan Emielianowicz Netczuk, Aleksandra Naumowna Netczuk, Larisa Iwanowna Netczuk, Rosja, Moskwa, w internetowej książce telefonicznej, źródło: http://grigo.ru/s3/dc/287.html (dostęp: 07.2009);
[7] Wspomnienia Eugeniusza Netczuka i Antoniny z Netczuków Jakubowiczowej, 2001, 2006, ARN;
[8] Określenia z akt archiwalnych szkoły unickiej w Międzyrzecu i innych instytucji z XIX w.;
[9] Wspomnienia Eugeniusza Netczuka o relacjach polsko-ukraińskich i polsko-ruskich według przekazu rodzinnego, 2001, ARN:
[10] Zeznania Heleny z Wolskich Steciukowej, 2003, Eugeniusza Netczuka, 2001, Tadeusza Netczuka, 1999, Henryki z Puszczów Netczukowej, 1999 i in., ARN;
[11] Z racji nieutrzymywania kontaktów z tą częścią rodziny nie ma obecnie możliwości uzyskania kopii tego zdjęcia.