Witamy na stronach rodu Netczuków
Szanowni Państwo!
Niniejsze strony w większości poświęcono historii i genealogii naszego rodu. Badania genealogiczne są naszą wielopokoleniową tradycją. Znajdą tu Państwo również odnośniki do stron o bliskich nam miejscach, naszych pasjach i działalności zawodowej. Rezultaty naszych badań, będące owocem pracy wielu osób, wykraczają zasięgiem i zakresem poza nasz ród i są przydatne w badaniach genealogicznych innych rodzin międzyrzeckich, a najlepszym przykładem jest projekt - Nazwiska Międzyrzeczan.
Klub Rodu Netczuków od 2006 r. działa jako nieformalne stowarzyszenie firmujące naszą działalność, a odwołuje się do dawnych tradycji zjednoczeniowych sięgających XIX w. Kultywujemy od pokoleń nasze tradycje i unikalną misję, którą naznaczył niezbyt łaskawy los. Historia naszego rodu jest jak zwierciadło pogranicza kulturowego Polski, Litwy i Rusi. Z racji litewskiego bojarskiego pochodzenia, ruskiej tożsamości etnicznej, greckokatolickiego wyznania, złożonej tożsamości narodowej, wielowiekowej przynależności do stanu mieszczańskiego rodzina nasza pełni misję mostu łączącego różne etnosy, kultury, tradycje, języki i religie dawnej Rzeczpospolitej w myśl sentencji: origine Lithuanus, gente Ruthenus, natione Polonus. Sytuacja geopolityczna pokazuje, że ta misja jest nadal aktualna. Nawet forma naszego nazwiska jest efektem wielokulturowości Międzyrzeca w XVI-XVII w.
Nasze nazwisko przybrało obecną formę z sufiksem -czuk w Międzyrzecu Podlaskim między 1610 i 1646 rokiem (ówczesne formy Natczuk, Niecczuk, Nietczuk) pod wpływem napływowych w 3 ćw. XVI w. gwar wołyńskich od nazwy rodowej naszych przodków Niecz - Nieczko - Netko poprzez przejściowe formy patronimiczne Nieczkowicz - von Niczkowicz - Naczkowicz (1558 - 1570) od naszego przodka Nacza Saki alias Naczki Stasowicza Sakowicza - burmistrza międzyrzeckiego w latach 1558 - 1559 ("Domino Naca consulo").
Historia naszego rodu na Podlasiu zaczyna się w pobliskich Szachach i Dołdze, które Nacza Sakowicz z Szachów i jego bratanek Lis von Niczkowicz zwany też Dołhosycz z Dołgi koło Międzyrzeca dzierżyli prawem własności razem z Bohowitynami oraz w Krzywośnikach i Nieszkach koło Łosic, gdzie ich potomstwo gospodarowało na 3 włókach bojarskich putnych zwanych w Krzywośnikach kozarowymi, z posługi tej jednak byli zwolnieni z uwagi na specjalny przywilej. Najbliższe rodzeństwo burmistrza Naczy oraz ich potomstwo znane z ksiąg sądowych międzyrzeckich z lat 1558-1574 i inwentarza dóbr woźnickich z 1591 r. używa także innych nazw rodowych: Kozar - Kozarewicz z Krzywośników, Lisczyc, Dołhosycz, Sakowicz oraz licznych patronimików odimiennych. Dzieci Nacza Sakowicza używają nazwy rodowej Naczkowicz wymiennie z patronimikiem Sakowicz po ojcu oraz Ostaszowicz po dziadku.
Członkowie najbliższej rodziny Kozarów w Międzyrzecu zwani także Naczkowiczami i Sakowiczami, czego dowodzą zapisy z ksiąg sądowych, rozdzielają między siebie w sądzie miejskim prawa do domu i gruntu Koszałczinego co łączy ich z Kozarami bracławskimi i włością Koszyłowską, używają również do XIX w. pieczęci będącej kompilacją Doliwy - herbu Naczki Ginwiłowicza oraz znaku rodowego Naczowiczów litewskich - Kościeszy i Lisa w licznych odmianach, dodatkowo zapis z księgi sądowej międzyrzeckiej wspomina w ich kontekście również przydomek Jiewszcza, noszony przez Jakuba - krewniaka sierot Chwiedy i Chwiedka Lieliejków (Piotr Lialusz to kuzyn Piotra Naczki w XV w.), a sam przydomek widnieje także na pieczęci Piotra Naczki Ginwiłowicza z 1 połowy XV w. (Jeuszcza). Te zapisy z ksiąg sądowych łączą Naczkowiczów międzyrzeckich z Naczowiczami litewskimi. Bezpośrednie powiązanie odnajdujemy również z rodzinami Kozarów witebskich, którzy pochodzą z Podlasia i Litwy.
Nazwę odmiejscową Kozar i Lisczyc wzięli od dóbr nadanych im jeszcze w k. XV w. w Koziarach i Lisiczyńcach - dwóch wsiach położonych między rozległymi włościami książąt Zbaraskich niedaleko Ożhowiec (Nowy Zbaraż) i zamku w Tokach, dokąd przybyli z innymi litewskimi rodami z Litwy i Podlasia. Wywodzić się musieli, od któregoś z wnuków Piotra Naczki - Naczowiczów vel Sakowiczów. Patronimik Ostaszowicz noszony przez potomstwo naszego przodka Nacza Sakowicza, wskazuje na pochodzenie od Stasa Saki, być może tożsamego ze Stasem Steckowiczem Saką (Stanisław Steckowicz chorąży miednicki w 1528 r.), który prawdopodobnie był synem wspomnianego w Metryce Litewskiej Stecka Gedroiti Soki, kóry nazwany jest wnukiem Ony Bagdony, żony Piotra Naczki Ginwiłowicza. Stecko był najpewniej synem wymienionego w trzeciej księdze Metryki Litewskiej Grigorego Naczowicza, syna Piotra Naczki, syna Kimunta Ginwiła, sygnatariusza pokoju salińskiego w 1398 r.
Nasz ród razem z Sakowiczami międzyrzeckimi wyrósł zatem jako odnoga jednej z licznych linii litewskich Naczowiczów - Doliwitów, czego ślady odnajdujemy w aktach sądowych z XVI w. oraz w przechowanej do XX w. pieczęci rodowej. Pochodzenie samego Kimunta Ginwiła i Piotra Naczki nastręcza trudności badawczych. Różni badacze na podstawie analiz miejsca zajmowanego przez Naczkę w radzie wielkoksiążęcej sugerowali pochodzenie od Giedyminowiczów.
Wielowiekowe wyjątkowe dziedzictwo, którego nasi przodkowie zawsze byli świadomi, szczególnie obecnie, obliguje nas żyjących do zachowania i przekazania przyszłym pokoleniom, czemu w zamyśle autorów służą niniejsze strony, jako wirtualny pomnik ku czci przodków, stanowiący przyczynek do powstającej monografii rodu Netczuków.
Łukasz Netczuk
przedstawiciel Klubu Rodu Netczuków w Polsce











